ASP.NET 4.0 etiketindeki makaleler 2. sayfa

Menu kontrolü çok pratik olmasına rağmen arka tarafta html table'a render edildiği için pek tercih edilmiyordu. Ayrıca kontrole CSS uygulamak da çok zor oluyor taklalar atmak zorunda kalıyorduk :) ASP.NET 4.0 ile birlikte artık liste elementlerine render ediliyor. Hem daha anlamlı bir HTML çıktısı oluyor hem de CSS uygulamak çok kolay oluyor. Ayrıca menu kontrolüne accessible rich internet applications (ARIA) özellikleri de eklenmiş durumda. Aşağıdaki örneği inceleyecek olursak DIV içerisinde liste ve içerisinde de menümüzün elemanlarını görebiliriz.

[ASP.NET 4.0]

<asp:Menu ID="menu" runat="server">
    <Items>
        <asp:MenuItem Text="Ana Sayfa" NavigateUrl="Anaayfa.aspx"></asp:MenuItem>
        <asp:MenuItem Text="Hakkımızda" NavigateUrl="Hakkimizda.aspx"></asp:MenuItem>
        <asp:MenuItem Text="Referanslar" NavigateUrl="Referanslar.aspx"></asp:MenuItem>
        <asp:MenuItem Text="İletişim" NavigateUrl="Iletisim.aspx"></asp:MenuItem>
    </Items>
</asp:Menu>

[HTML Output]

<div id="menu">
    <ul class="level1">
        <li><a class="level1" href="Anaayfa.aspx">Ana Sayfa</a></li>
        <li><a class="level1" href="Hakkimizda.aspx">Hakkımızda</a></li>
        <li><a class="level1" href="Referanslar.aspx">Referanslar</a></li>
        <li><a class="level1" href="Iletisim.aspx">İletişim</a></li>
    </ul>
</div>

Merhaba arkadaşlar, bu makalemizde ASP.NET 4.0 Yeniliklerinden URL Routing’i (Url Yönlendirme) ve URL Routing için kullanacağımız Route, RouteTable ve PageRouteHanlder gibi kavramları inceleyeceğiz.

Web uygulamarında kullanıcıların yapmış olduğu işlemlerde parametre aktarımı bazı durumlarda QueryString ile (URL’den) yapılmaktadır. Bu durumda adres çubuğunda oluşan link çok uzun ve okunamaz hale geliyor. Bu kullanıcı açısından görüntü kirliliği yaratıyor, arama motorları tarafından indexlenme ihtimalini azaltıyor ve geliştirici açısından parametrelerin okunması ve takip edilmesi zorlaştırıyor. Örneğin;

http://semgoksu.com/search.aspx?Kategori=ASP.NET&Tarih=15122009&Baslik=URLRouting

ASP.NET 4.0 ile birlikte URL Routing’i kullanarak bu sorunu ortadan kaldırabiliyoruz. Bu sayede hem oluşan link daha kısa ve anlamlı oluyor, hemde URL içerisindeki klasör yapısına sayfa ile ilgili keywordleri koyarak arama motorlarının daha kolay indexlemesini ve bu sayede sayfalarımızın daha üst sıralarda çıkması sağlayarak büyük bir avantaj sağlamış oluyoruz. Yukarıda vermiş örneği ASP.NET 4.0 URL Routing’i kullanarak aşağıdaki gibi yapabiliriz.

http://semgoksu.com/Arama/ASP.NET/15122009/URLRouting

URL Routing ilk olarak MVC ile birlikte geldi ve artık ASP.NET 4.0 ile birlikte URL Yönlendirme işlemi yapabilmemiz için her şey hazır durumda. Visual Studio 2010’u kullanarak yeni bir ASP.NET uygulaması oluşturalım ve konuyu örneklendirelim. Uygulamayı oluşturduktan sonra web uygulamamıza yeni bir Global.asax dosyası ekleyelim.

Globax.asax dosyası içerisinde bulunan Application_Start methodu içerisinde URL yönlendirme işlemini yapacağız. Bunun için ihtiyacımız olan ilk şey RouteTable. Bu sınıf farklı formatlardaki url yönlendirmelerini(Route’ları) saklayacak olan Route koleksiyonudur. İki parametre alır; Route’un adı ve Route nesnesi. Route nesnesi de URL’in gösterileceği formatı belirtmek için kullanılır. Uygulamaya gelen istekler Route’un formatına uygunsa PageRouteHandler’ın belirttiği path’e yönlenir. PageRouteHandler sınıfı yönlendirilecek olan fiziksel dosyayı Constructor’da(Yapıcı metot) parametre olarak alır.

Sonuç olarak sayfaya yapılan request’lar RouteTable’daki Route’lardan birine uygun formattaysa PageRouteHandler’in işaret ettiği sayfaya yönlenir. URL bizim belirttiğimiz formatta görüntülenirken arka tarafta ilgili fiziksel dosya üzerinde işlem yapılır.

İlk olarak ana sayfamızdan(Default.aspx) detay sayfaya (detay.aspx) sayfasına bir yönlendirme işlemi yapalım. Detay sayfasına bir de parametre gönderelim ve bu parametreyi detay sayfada yakalayarak ekran da görüntüleyelim.

[Global.asax]

<%@ Application Language="C#" %>
<%@ Import Namespace="System.Web.Routing" %>
<script runat="server">
void Application_Start(object sender, EventArgs e)
{
RouteTable.Routes.Add("Detay", new Route("Detay/{Parametre}", new PageRouteHandler("~/Detay.aspx")));
}
</script>

Appplication_Start metodu içerisinde sayfamıza gelecek olan url formatını Klasor/{Parametre} şeklinde belirttik. ({Parametre} yerine istediğimiz bir değeri gönderebileceğiz) Bu formatta gelen bütün istekler detay.aspx sayfasını gösterecek.

[Default.aspx]

<asp:HyperLink ID="link" runat="server" NavigateUrl='<%$ RouteUrl:RouteName=Detay, Parametre=Sayfa1 %>'>Detaya Git</asp:HyperLink>

Ana sayfaya bir HyperLink nesnesi ekledik. HyperLink içerisinde ilk olarak sayfamızın gideceği Route’u ve o Route’a göndereceğimiz Parametreyi bildirdik. Oluşacak olan format şu şekilde olacak. NavigatetUrl içerisinde kullanılan RouteUrl’i kod tarafında kullanamıyoruz.

http://localhost:50751/Detay/Sayfa1

Şimdi Detay.aspx sayfaya gidelim ve gönderdiğimiz parametreyi yakalayalım. Route içerisinde gönderdiğimiz bütün parametreler RouteData içerisinde yer alır. Göndermiş olduğumuz parametreye erişmek için RouteData.Values[“Parametre”] yada RouteData:Name şeklinde kullanırız.

[Detay.aspx.cs]

protected void Page_Load(object sender, EventArgs e)
{
    if (RouteData.Values["Parametre"]!=null)
    {
        Response.Write(RouteData.Values["Parametre"].ToString());
    }
}

Sayfayı çalıştırdığımız da URL istediğimiz şekilde gitmiş ve Detay.aspx sayfasına göndermiş olduğumuz parametreyi’de ekranda görüntüledik.
Şimdi farklı bir örnek yapalım ve birden fazla parametreyi nasıl göndeririz ona bakalım. Bu örnekte SQL Server 2005’te yer alan örnek veritabanlarından AdventureWorks’u kullanarak Kategorileri ilk ekran da listeyelim. Kullanıcı ilgili kategoriye tıkladığında farklı bir sayfa da ilgili ürünler listelensin. Sayfaya göndereceğimiz URL formatını da istediğimiz gibi değiştirelim. Bunun için global.asax dosyamızı düzenleyelim. Route içerisinde format istediğimiz gibi düzenleyebiliriz. KategoriID ve KategoriAdi parametrelerini istediğimiz değerleri verebileceğiz.

[Global.asax]

<%@Application Language="C#" %>
<%@ Import Namespace="System.Web.Routing" %>

<script runat="server">

void Application_Start(object sender, EventArgs e)
{
RouteTable.Routes.Add("Kategoriler", new Route("Katgoriler/{KategoriAdi}/{KategoriID}", new PageRouteHandler("~/Detay.aspx")));
}

</script>

Sayfamıza bir Repeater ekleyelim. Burada Kategorileri listeleyeceğiz. Veritabanındaki verilere erişmek için projemize bir adet LINQ to SQL Classes Dosyası ekleyelim. İsim olarak AdventureWorks diyelim.

Kullanacağımız ProductSubCategory ve Product tablolarını’da dosyamıza alalım. Şimdi kategorilerimizi listeleyek olan HTML kodunu yazalım. Sayfaya Repeater, içerisinede bir HyperLink ekliyoruz.

[Default.aspx]

<asp:Repeater ID="rptKategoriler" runat="server" OnItemDataBound="rptKategoriler_ItemDataBound">
    <ItemTemplate>
        <asp:HyperLink ID="hlKategori" runat="server">
        </asp:HyperLink><br />
    </ItemTemplate>
</asp:Repeater>

Şimdide veritabanından verileri LINQ to SQL ile çekelim ve Repeater’a bağlayalım. ItemDataBound eventin’de HyperLink nesnesini yakalayıp kontrolün Text ve NavigateUrl özelliğini datadan gelen değer ile dolduracağız.

[Default.aspx.cs]

AdventureWorksDataContext db = new AdventureWorksDataContext();
protected void Page_Load(object sender, EventArgs e)
{
    rptKategoriler.DataSource = (from k in db.ProductSubcategories select k).Take(10); // 10 kayıt alalım
    rptKategoriler.DataBind();
}
protected void rptKategoriler_ItemDataBound(object sender, RepeaterItemEventArgs e)
{
    if (e.Item.ItemType == ListItemType.Item|| e.Item.ItemType == ListItemType.AlternatingItem )
    {
        HyperLink hl = e.Item.FindControl("hlKategori") as HyperLink;
        hl.Text = DataBinder.Eval(e.Item.DataItem, "Name").ToString();
        RouteValueDictionary parameters = new RouteValueDictionary()
        {
            { "KategoriID", DataBinder.Eval(e.Item.DataItem, "ProductSubCategoryID").ToString() },
            { "KategoriAdi",DataBinder.Eval(e.Item.DataItem, "Name").ToString() }
        }; // Route’un alacağı parametreler’i dinamik olarak dolduruyoruz
        VirtualPathData path = RouteTable.Routes.GetVirtualPath(null,"Kategoriler", parameters);
        hl.NavigateUrl = path.VirtualPath; // Oluşan Route’un pathini hyperlinke atadık.
    }
}

Kategorilerin listeleneceği sayfayı hazırladık. Şimdi de gidip detay sayfada görüntülenecek olan ürünler için gerekli sayfayı hazırlayalım. İlk olarak HTML’e bir Repeater ekleyelim ve içine bir label atalım. Text özelliğinde de ürün’ün adını görüntüleyelim.

[Detay.aspx]

<asp:Repeater ID="rptUrunler" runat="server">
    <ItemTemplate>
        <asp:Label ID="lblUrunAdi" runat="server" Text=<%# Eval("Name") %>>
        </asp:Label><br />
    </ItemTemplate>
</asp:Repeater>

Veriyi LINQ to SQL ile çekerek Repeater’a bağlayalım. Diğer sayfadan gelen KategoriID parametresinide almayı unutmuyoruz. Ürünler gelen KategoriID parametresine göre listelenecek.

[Detay.aspx.cs]

AdventureWorksDataContext db = new AdventureWorksDataContext();
protected void Page_Load(object sender, EventArgs e)
{
    if (RouteData.Values["KategoriID"]!=null)
    {
        int UrunID = Convert.ToInt32(RouteData.Values["KategoriID"]);
        UrunleriGetir(UrunID);
    }
}

private void UrunleriGetir(int KategoriID)
{
    rptUrunler.DataSource = from u in db.Products
                    where u.ProductSubcategoryID == KategoriID
                    select u;
    rptUrunler.DataBind();
}

Şimdi sayfayı çalıştıralım ve sonuca bakalım,

Kategorilerden birine tıklayalım.

İşte bu kadar J
Bu makalenin de sonuna geldik başka bir makale de görüşmek üzere. ASP.NET ile kalın ;)

Sem GÖKSU
www.semgoksu.com| www.yazilimgunlugu.com
sem.goksu@yazilimgunlugu.com

Kaynaklar
msdn.com

ASP.NET 4.0

Facebook Beğen Butonunu Kendi Siteme Nasıl Eklerim?

Sayfayı Yenilemeden URL Değiştirmek

ASP.NET 4.0 Menü Kontrolü Yenilikleri

ASP.NET 4.0 ile URL Routing

Visual Studio 2010 HTML ve Script Snippets Özelliği