Blog

  • 25 Şub 2009

ASP.NET Caching(Önbellekleme) – Data Caching

Merhaba arkadaşlar bu makalemizde ASP.NET ile performans için çok önemli bir konu olan Caching mekanizmasının da Data Caching’i inceliyor olacağız.

İlk makalemiz de performansı arttırmak için Output Caching ile sayfanın çıktısını önbelleğe almıştık. Output Caching ile sayfa çıktısının tamamını yada belli bir kısmını önbellekleyebiliyorduk. Fakat her zaman bu yeterli olmayacaktır. Bazı durumlar da sayfa içerisinde kullanılan verinin yada verilen de önbelleklenmesi gerekebilir. Bu durumda Output Caching kullanamayız, çünkü Output Caching ile sadece sayfanın çıktısını önbellekleyebiliyoruz. Uygulamamız içerisinde veri yada verileri önbelleğe alabilmek için Data Caching’i kullanmamız gerekiyor.

Output Caching’de bahsettiğimiz durum Data Caching içinde geçerlidir. İstenilen bilginin tekrar tekrar kaynaklardan çekilmesi yerine, gelen ilk istek server tarafından karşılanacak (veritabanı yada başka bir sağlayıcı da olabilir) sonrasında ise önbelleklenen veri bellekten alınıp uygulama içerisinde kullanılacak. Veritabanından aldığımızı düşünürsek bu işlem performans için çok önemli bir artış sağlıyor olacaktır.

Yukarıdaki örnek, önbelleklenen ve önbelleklenmeyen bir database işleminin akış şemasını gösteriyor. İlk örnekte gelen her istek ilgili Query’i çalıştırmak için database’e bağlanıyor, hem server tarafında trafik oluyor hem de verinin databaseden getirilmesi sırasında performans kaybı yaşanıyor. İkinci örnekte ise sadece ilk seferde veritabanına bağlanıyor ve veriyi önbelleğe atıyor. Sonrasında gelen tüm talepler önbellekten getiriyor. Bu da verinin hazır bir şekilde alınmasını, dolayısıyla uygulamanın daha performanslı çalışmasını sağlıyor.

En basit kullanım şekli ile bir nesneyi Cache’e atmak aşağıdaki gibidir…

Cache.Insert("Key", Data);

Cache’e attığımız nesneyi silmek istiyorsak da aşağıdaki gibi bir kullanıma ihtiyacımız var.

Cache.Remove("Key”);

Data caching için kullanabileceğimiz 3 yöntem var. Absolute Time, Sliding Time(Süreye Bağlı Önbellekleme) ve File Dependency (Dosya Değişimine göre Önbellekleme).

Absolute Time

Belirtilen süre boyunca data önbellekte saklanır bu süre içerisinde gelen talepler önbellekten karşılanır. Sürenin sonunda ise data önbellekten silinecektir.

Cache.Insert("key", data, null, DateTime.Now.AddMinutes(1), System.Web.Caching.Cache.NoSlidingExpiration);

İlk parametre, önbelleğe alınan veriye ulaşabilmemiz için ulaşacağımız key, ikinci parametre önbellekte saklanacak olan verinin kendisi, üçüncü parametre CacheDependency nesnesi (biz burada bunu şimdilik kullanmayacağımızı için null gönderiyoruz), dördüncü parametre verinin ne kadar süre önbellekte kalacağını belirten DateTime tipinde bir değer, son parametre de TimeSpan tipinde bir değer istiyor, Absolute Time için, parametre olarak Cache sınıfında bulunan NoSlidingExpiration fielad’ını parametre olarak gönderiyoruz.

Sliding Time

Belirtilen süre boyunca data önbellekte saklanır. Eğer bu süre içerisinde yeni bir talep gelirse süre yeni baştan başlar. Sürenin sonunda ise veri önbellekten silinir.

Cache.Insert("key", Data, null, System.Web.Caching.Cache.NoAbsoluteExpiration, TimeSpan.FromSeconds(120));

Absolute time da olduğu, Sliding Time içinde ilk üç parametre aynı. Dördüncü parametre hatırlarsak bizden DateTime tipinde bir parametre istiyordu. Sliding Time’a göre önbellekleme yapacaksak, Cache sınıfında bulunan NoAbsoluteExpiration fieldını parametre olarak yolluyoruz, son parametreye de timespan tipinde bir değer yolluyoruz.

File Dependency

Disk üzerinde yer alan bir dosyadan çekilen verinin içeriği değişene kadar önbellekleme yapılır.

[XML]

<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<Products>
<Product>
<ProductID>1</ProductID>
<Name>Masa</Name>
</Product>
<Product>
<ProductID>2</ProductID>
<Name>Sandalye</Name>
</Product>
<Product>
<ProductID>3</ProductID>
<Name>Dolap</Name>
</Product>
</Products>

[C#]

CacheDependencydep = new CacheDependency(Server.MapPath("Data.xml"));

//XML’en gelen verinin data isimli bir objeye atıldığı varsayılmıştır…

Cache.Insert("key", data, dep, DateTime.Now.AddHours(2), System.Web.Caching.Cache.NoSlidingExpiration);

İki saat boyunca önbelleğe alınır ancak, dosyada herhangi bir değişiklik olursa önbelleklenen veri silinir.

Örnek

Öğrenci koleksiyonu içerisinde yer alan veriyi 30 dakika boyunca önbellekten getirelim. Bunun için ilk olarak Ogrenci isimli bir nesne oluşturalım. Aynı nesne içerisinde öğrencileri getirecek öğrenci listesi de yer alacak.

[Ogrenci.cs]

classOgrenci
{
public static List<Ogrenci> Ogrenciler()
{

// Veriyi database’den de getirebilirsiniz… Sadece örnek olması için bu şekilde yaptık.
return new List<Ogrenci>()
{
new Ogrenci(){ OgrenciID = 1, AdSoyad = "Sem Göksu"},
new Ogrenci(){ OgrenciID = 2, AdSoyad = "Dilara Göksu"},
new Ogrenci(){ OgrenciID = 3, AdSoyad = "Ercan Kilercioğlu" }
};
}
public int OgrenciID { get; set; }
public string AdSoyad { get; set; }
}

Şimdi sayfamızın Page_Load eventine gidelim.

[Page_Load]

List<Ogrenci> Ogrenciler = null;
if(Cache["Ogrenciler"] != null)
{
Ogrenciler = Cache["Ogrenciler"] as List<Ogrenci>;
Response.Write("Veri Cache'den getirildi...");
}
else
{
Ogrenciler = Ogrenci.Ogrenciler();
Cache.Insert("Ogrenciler", Ogrenciler, null, DateTime.Now.AddMinutes(30), System.Web.Caching.Cache.NoSlidingExpiration); // Absolute Time Caching
Response.Write("Veri Veri Kaynağından Getirildi...");
}

GridView1.DataSource = Ogrenciler;
GridView1.DataBind();


Testimizi yapalım…

Sayfayı çalıştıralım, İkinci kez çalıştıralım,


Makalenin sonuna geldik, başka bir makalede görüşmek üzere…

Sem GÖKSU
www.semgoksu.com | www.yazilimgunlugu.com
sem.goksu@yazilimgunlugu.com

Kaynaklar
asp.net

Yorum (7)

  • Zeki AKDOĞAN / 27.2.2009 12:41:38

    Yararlı bir döküman olmuş, eline sağlık.

  • ibrahim özbey / 9.3.2009 23:36:38

    hocam Önemli bir konuda güzel bir makale olmuş.

  • Oğuzhan KETEN / 21.8.2009 18:12:46

    hocam güzel olmuşda bunu hep xml dostasıyla anlatmışsınız.Bunu sql server dan veri çekerek anlatırsanız yani SqlCacheDependency olayını anlatırsanız benim gibi arkadaşlara çok yararlı olur.

  • mrb / 31.10.2009 20:09:31

    evet keşke sql verisini de chace işlemini anlatsaydınız.

  • Ali Yılmaz / 6.11.2010 21:42:30

    Sem Abi keşke SqlCacheDepency ile de yapsaydınız.

  • Mustafa / 24.3.2015 18:59:34

    Güzel ve sade bir anlatım olmuş. Teşekkürler.

  • Ali Can / 19.12.2018 14:29:08

    Asp.Nette web formda resmi değiştirdikten sonra göstermek istediğimde eski resmi gösteriyor. Bu konuda yardımcı olursanız memnun olurum. Teşekkürler.

Yorum Yaz