C# 3.0

  • 16 Eyl 2009

SQL’ce - LINQ’ce Bölüm 2
Merhaba arkadaşlar, bu makalemiz de LINQ mimarisinden bahsedip, SQL içerisinde kullandığımız sorguların LINQ’te nasıl yapıldığını inceleyeceğiz.

İlk makalemizde LINQ mimarisine hızlı bir giriş yapmış ve SQL’de yaptığımız temel sorguları(Seçme, sıralama, filtreleme ve gruplama fonksiyonları) LINQ ile yapmıştık. Bu makalemizde de SQL’de yazdığımız diğer sorguları(gruplama, join, subquery) LINQ ile yapacağız. Örnekler için ilk olarak SQL tarafında Ürün ve Kategori isimli iki tablo oluşturalım. Bu tablolar aşağıdaki gibi olacaktır.



Sorguları LINQ ile de yazacağımız için yeni bir proje oluşturup Kategori isimli bir class dosyası oluşturalım. Kategori class’ı aşağıdaki gibi olacak.

Kategori.cs
class Kategori
{
    public intKategoriID { get; set; }
    public stringKategoriAdi { get; set; }

    public static List<Kategori> Kategoriler()
    {
        return new List<Kategori>() 
        {
            new Kategori() { KategoriID = 1, KategoriAdi= "Bilgisayar" }, 
            new Kategori() { KategoriID = 2, KategoriAdi= "Elektronik" }, 
            new Kategori() { KategoriID = 3, KategoriAdi= "Kitap" }, 
            new Kategori() { KategoriID = 4, KategoriAdi= "Giyim" }, 
            new Kategori() { KategoriID = 5, KategoriAdi= "Araba" }, 
        };
    }
}

Projemize yeni bir class dosyası daha ekleyelim. Ürün sınıfı da aşağıdaki gibi olacak.

Urun.cs
class Urun
{
    public intUrunID { get; set; }
    public intKategoriID { get; set; }
    public stringUrunAdi { get; set; }
    public doubleFiyat { get; set; }
    public byteKDV { get; set; }
    public intStok { get; set; }
    public boolDurumu { get; set; }

    public static List<Urun> Urunler()
    {
        return new List<Urun>() 
        {
            new Urun() { KategoriID = 1, UrunAdi = "Laptop", Fiyat = 5, KDV = 8, Stok = 20, Durumu = true},
            new Urun() { KategoriID = 1, UrunAdi = "Harici HDD", Fiyat = 4, KDV = 4, Stok = 20, Durumu =true},
            new Urun() { KategoriID = 1, UrunAdi = "Memory Stick", Fiyat = 1, KDV = 1, Stok = 30, Durumu = false},
            new Urun() { KategoriID = 2, UrunAdi = "LCD TV", Fiyat = 2, KDV = 5, Stok = 250, Durumu = true},
            new Urun() { KategoriID = 2, UrunAdi = "DVD Player", Fiyat = 3, KDV = 8, Stok = 20, Durumu = true},
            new Urun() { KategoriID = 3, UrunAdi = "Her Yönüyle C#", Fiyat = 5, KDV = 8, Stok = 20, Durumu = true},
            new Urun() { KategoriID = 3, UrunAdi = "ASP.NET AJAX", Fiyat = 4, KDV = 4, Stok = 20, Durumu = true},
            new Urun() { KategoriID = 3, UrunAdi = "SQL Server 2005", Fiyat = 1, KDV = 1, Stok = 30, Durumu = false},
            new Urun() { KategoriID = 3, UrunAdi = "İş Zekası", Fiyat = 2, KDV = 5, Stok = 250, Durumu = true},
            new Urun() { KategoriID = 4, UrunAdi = "MS T-Shirt", Fiyat = 3, KDV = 8, Stok = 20, Durumu = true},
            new Urun() { KategoriID = 5, UrunAdi = "Alarm", Fiyat = 5, KDV = 8, Stok = 20, Durumu = true},
            new Urun() { KategoriID = 5, UrunAdi = "Park Sensörü", Fiyat = 4, KDV = 4, Stok = 20, Durumu = true},
            new Urun() { KategoriID = 5, UrunAdi = "Korna", Fiyat = 1, KDV = 1, Stok = 30, Durumu = false},
            new Urun() { KategoriID = 5, UrunAdi = "Pasta-Cila", Fiyat = 2, KDV = 5, Stok = 250, Durumu = true},
            new Urun() { KategoriID = 5, UrunAdi = "İlkyardım çantası", Fiyat = 3, KDV = 8, Stok = 20, Durumu = true},
        };
    }
}

Join İşlemleri

SQL’de iki tabloyu birlikte sorgulamak için inner join’i kullanıyoruz. LINQ’te de farklı nesneleri join ile birleştirerek birlikte sorgulayabiliyoruz. Aşağıdaki örnekte Ürün ve Kategori’lerdeki eşleşen tüm kayıtları sorgu sonucunda gelecek. Eğer iki tabloda eşleşmeyen kayıtlar varsa sorgu sonucuna dahil edilmeyecek.

SQL LINQ
Select * from Urun U inner join Kategori K on U.KategoriID = K.KategoriID
 from k in Kategori.Kategoriler()
join u in Urun.Urunler() on
k.KategoriID equals u.KategoriID
select new { Urun =u, Kategori = k };

Her iki tablo da eşleşen kayıtları listeledik. Fakat eğer her iki tabloda eşleşmeyen alanlar varsa ne olacak? Bu durumu çözmek için SQL’de left outer join’i kullanıyoruz. Bu şu demek oluyor Kategori tablosundaki tüm kayıtlar sorgu sonucuna dahil edilsin Ürün tablosuda dahil edilsin fakat eğer Ürün bilgisi varsa Ürün bilgisi gelsin yoksa null gelsin. LINQ’te birebir left outer join olmasa da aynı sonucu verecek sorguyu aşağıdaki gibi yazabiliyoruz.

SQL LINQ
Select * from Kategori K left outer join Urun U on U.KategoriID = K.KategoriID
 from k in Kategori.Kategoriler()
joinu in Urun.Urunler()
onk.KategoriID equals u.KategoriID into temp
from kat in temp.DefaultIfEmpty()
select new { Urun =kat, Kategori = k };

Yukarıdaki LINQ sorgusunun sonucu aşağıdaki gibi olacaktır.


Gruplama İşlemi

Belirli bir alan yada alanlara göre verileri gruplamak istediğimiz de SQL’de group by ifadesini kullanararak verileri gruplayabiliyoruz.. LINQ’te de benzer bir durum söz konusu ama syntax olarak bazı farklılıklar var. Aşağıdaki örnek bize her bir kategorideki toplam ürün sayısını verecek. Grupladığımız alan yada alanlara Key özelliği üzerinden erişebiliyoruz.

SQL LINQ
Select KategoriAdi, count(UrunAdi) from Urun U inner join Kategori K on U.KategoriID = K.KategoriID
group by KategoriAdi
 from k in Kategori.Kategoriler()
join u in Urun.Urunler() on k.KategoriID equals u.KategoriID
group u by k into g
select new { KategoriAdi = g.Key.KategoriAdi, UrunAdedi = g.Count() };

Yukarıdaki LINQ Sorgusunu çalıştırdığımızda aşağıdaki gibi bir görüntü elde edeceğiz.


Gruplanmış veri üzerinde filtreleme yapmak istediğimiz de SQL’de having’i kullanıyoruz. LINQ’te ise gruplama işleminden sonra where ile istediğimiz filtrelemeyi yapabiliyoruz. Aşağıdaki örnek Ürün adedi 2’den büyük olan kategorileri ve ürün adetlerini sorgu sonucuna ekleyecek.

SQL LINQ
Select KategoriAdi, count(UrunAdi)
from Urun U right join Kategori K
on U.KategoriID = K.KategoriID
group by KategoriAdi
having Count(urunAdi) > 2
 from k in Kategori.Kategoriler()
join u in Urun.Urunler() on k.KategoriID equals u.KategoriID
group u by k into g
where g.Count()>2
select new { KategoriAdi = g.Key.KategoriAdi, UrunAdedi = g.Count() };

SubQuery Kullanımı

SQL’de bazı durumlar da içiçe sorgular(Subquery) yazmamız gerekebiliyor. Aşağıda ki örnekte Urun nesnesine ait KategoriAdi bilgisini bize veren SubQuery’i yazdık. Aynı sorguyu LINQ ile de yazabiliyoruz.

SQL LINQ
Select UrunAdi,
(Select KategoriAdi From Kategori Where KategoriID = Urun.KategoriID) as KategoriAdi
From Urun
 from u in Urun.Urunler()
select new
{
u.UrunAdi,
KategoriAdi = (from k in Kategori.Kategoriler() where k.KategoriID == u.KategoriID select k.KategoriAdi).SingleOrDefault()
};

Yukarıdaki LINQ Sorgusunu çalıştırdığımızda aşağıdaki gibi bir görüntü elde edeceğiz.


Bu makalenin de sonuna geldik başka bir makale de görüşmek üzere. LINQ ile kalın ;)

Not: Makale de büyük emeği bulunan Cenk Özdemir’e teşekkürlerimi sunarım J

Sem GÖKSU
www.semgoksu.com | www.yazilimgunlugu.com
sem.goksu@yazilimgunlugu.com

Kaynaklar
msdn.com

  • 13 Eyl 2009

SQL’ce - LINQ’ce Bölüm 1
Merhaba arkadaşlar, bu makalemiz de LINQ mimarisinden bahsedip, SQL içerisinde kullandığımız sorguların LINQ’te nasıl yapıldığını inceleyeceğiz.

LINQ hayatımıza girdiğinde SQL’de kullandığımız bir sorguyu LINQ ile nasıl yazarız sorusunu hemen hemen herkes kendisine sormuştur. Bu makelemiz de SQL ile yazdığımız sorguları LINQ ile yazarak bu soruya cevap vermiş olacağız J

Kısaca LINQ (Language Integrated Query)

LINQ (Language Integrated Query), .NET nesnelerini aynen SQL Server’da veritabanını sorguladığımız şekilde (select, where, join, aggregate işlemleri vb) sorgulamamıza sağlayan mimaridir. LINQ sorgularının kolay bir syntax ile yazılabilmesi için C# diline bir takım yenilikler getirildi. Bu yenilikler extension metod, lambda operatörü, anonim tip, var anahtar sözcüğüdür. LINQ mimarisi denildiğinde aklımıza System.Core.dll assembly’si gelmelidir. LINQ sorgularında kullanılan extension metotlar System.Core.dll assembly'si altında System.Linq namespace'i altında bulunur. Dolayısıyla bir projede LINQ sorgularını yazabilmek için, System.Core.dll'inin referans edilmesi ve using bloğunda System.Linq namespace'nin tanımlı olması gerekir.



Makale de kullanmak üzere hem SQL’de kullanmak için Ürün tablosu oluşturalım. Aynı sorguları LINQ’te yazabilmemiz içinde Ürün nesnesi oluşturalım. SQL Server’da oluşturduğumuz tablo ve alanları aşağıdaki gibi olacak.


Şimdi de aynı özellikte bir ürün nesnesi oluşturalım. Aynı zamanda geriye ürün koleksiyonu döndürecek bir metot oluşturarak içerisine bazı ürünler girelim. Metodumuzu statik yaparak Urun nesnesinin nesne örneğini almamıza gerek kalmadan metodu kullanabileceğiz.



Seçme ve Sıralama İşlemleri

Bir veri kümesi içerisinde tüm alanların listelerken SQL de ilk olarak Select ifadesini belirtip from ifadesinden sonra listelenecek olan tablo adını yazıyoruz. LINQ’teki farka bakacak olursak From’un başta olup Select ifadesinin sonda olmasıdır.

SQL
 LINQ
select * from Urunler
 from u in Urun.Urunler() select u;

Kayıtlar içerisindeki belli alanların görüntülenmesi, SQL’de Select ifadesinden sonra görüntülemek istediğimiz alanları yazıyoruz. LINQ’te de aynı şekilde select ifadesinden sonra yazıyoruz.

SQL
 LINQ
select UrunID, UrunAdi, Fiyat from Urunler
 from u in Urun.Urunler() select new { u.UrunID, u.UrunAdi, u.Fiyat };

Not: LINQ ile belirli alanları görüntülemek istediğimiz de new diyerek aslında yeni bir anonim tip oluşturuyoruz. IL Tarafına bakacak olursak bunu görebiliriz.



Bir ifadeyi belli bir alana göre sıralamak istiyorsak SQL’de Order by ifadesinden sonra sıralamak istediğimiz alan yada alanları yazdıktan sonra A-Z’ye sıralamak için ASC, Z-A’ye sıralamak içinde DESC anahtar kelimesini kullanıyoruz. LINQ’te de durum aynı orderby ifadesini kullandıktan sonra sıralanacak alan belirtiliyor fakat sıralama işlemi select ifadesinden önce yapılıyor.

SQL
 LINQ
select * Fiyat from Urunler
order by UrunAdi ASC yada DESC
 from u in Urun.Urunler()
orderby u.UrunAdi ascending yada descending
select u;

SQL’de bir tablo içerisinde top fonksiyonunu kullanıyoruz. LINQ’te de Take isimli bir metot var ve bu metodu kullanarak istediğimiz kadar kaydı alabiliyoruz.

SQL
 LINQ
select top 5* Fiyat from Urunler
(from u in Urun.Urunler() select u).Take(5);

SQL’de bir alandaki kayıtların tekrar etmesini engellemek için Distinct’i kullanıyoruz. LINQ’te de bunu yapan distinct metodu var.

SQL
 LINQ
select distinct UrunAdi from Urunler
(from u in Urun.Urunler() select new { UrunAdi = u.UrunAdi }).Distinct();

SQL’de iki tabloyu birleştirmek için Union’u kullanıyoruz. LINQ’te de durum aynı. İki nesneyi birleştirerek tek bir kümede birleştirmek için union’u kullanıyoruz.

SQL
 LINQ
Select * from Tablo1
union
Select * from Tablo2
 (from u in nesne1 select u).Union(nesne2);

Filtreleme İşlemleri

SQL’de filtreleme yapmak istediğimiz de Select ifadesini yazdıktan sonra Where anahtar kelimesini ve sonra filtrelenecek ifadeyi yazıyoruz. Durum LINQ içinde aynı fakat where ifadesi From ve Select’in arasına giriyor.

SQL
 LINQ
select * fiyat from Urunler
where Fiyat>5
 from u in Urun.Urunler()
where u.Fiyat>5
select u;

Operatör kullanımı SQL’e göre biraz değişik ama amaç aynı. C#’da kullandığımız operatörleri (&&, ||, !, ==) aynen kullanıyoruz. Aşağıdaki örnekte Fiyat’ı beşten büyük ve Durumu true olan ürünleri filtreleyecek.

SQL
 LINQ
select * fiyat from Urunler
where Fiyat>5 and Durumu = 1
 from u in Urun.Urunler()
where u.Fiyat>5 && u.Durumu == true
select u;

Aşağıdaki örnekte ise fiyarı’ beşten büyük olan yada stoğu onun üzerinde olan tüm ürünleri filtreleyecek.

SQL
 LINQ
select * fiyat from Urunler
where Fiyat>5 or Stok >10
 from u in Urun.Urunler()
where u.Fiyat>5 || u.Stok>10
select u;

SQL’de arama yaparken Like anahtar kelimesini kullanıyoruz. LINQ tarafında da bunu yapabiliyoruz. Örneğin A ile görüntülemek istediğimiz de SQL’de like’ı kullanırken LINQ tarafında StartWith’i kullanıyoruz. Benzer şekil de A ile bitenleri bulmak için de LINQ tarafında EndsWith’i kullanıyoruz. İçinde A geçenleri bulmak içinde Contains metodunu kullanıyoruz.

SQL
 LINQ
select * fiyat from Urunler
where UrunAdi Like ‘A%’

select * fiyat from Urunler
where UrunAdi Like ‘%A’

select * fiyat from Urunler
where UrunAdi Like ‘%A%’
 from u in Urun.Urunler()
where u.UrunAdi.StartsWith(“A”)
select u;

from u in Urun.Urunler()
where u.UrunAdi.EndsWith(“A”)
select u;

from u in Urun.Urunler()
where u.UrunAdi.Contains(“A”)
select u;

Gruplama Fonksiyonları

SQL’de kullandığımız gruplama fonksiyonlarını(Count, Sum, Avg, Max, Min) LINQ’te de kullanabiliyoruz.
Toplam kayıt sayısını almak için SQL’de ve LINQ’te count’u kullanıyoruz. Aşağıdaki örnekte ürün’lerin sayısını aldık.

SQL
 LINQ
select count(*) fiyat from Urunler
(from u in Urun.Urunler() select u).Count();

Bir alanın toplamını almak için SQL’de ve LINQ’te Count’u kullanıyoruz. Aşağıdaki örnekte de toplam stok adedini aldık.

SQL
 LINQ
select sum(Stok) fiyat from Urunler
(from u in Urun.Urunler() select u).Sum(u=> u.Stok);

Bir alanın ortalama değerini almak için SQL’de AVG fonksiyonunu kullanırken LINQ’te Average metodunu kullanıyoruz.

SQL
 LINQ
select avg(Stok) fiyat from Urunler
(from u in Urun.Urunler() select u). Average (u=> u.Stok);

Bir alanın en büyük değerini almak için SQL ve LINQ’te max’ı kullanıyoruz.

SQL
 LINQ
select max(Stok) fiyat from Urunler
(from u in Urun.Urunler() select u).Max(u=> u.Stok);

Bir alanın en küçük değerini almak için SQL ve LINQ’te min’i kullanıyoruz.

SQL
 LINQ
select min(Stok) fiyat from Urunler
(from u in Urun.Urunler() select u).Min(u=> u.Stok);

Bu makalenin de sonuna geldik ikinci makale de görüşmek üzere. LINQ ile kalın ;)

Sem GÖKSU
www.semgoksu.com| www.yazilimgunlugu.com
sem.goksu@yazilimgunlugu.com

Kaynaklar
msdn.com

  • 15 Oca 2009

C# Object ve Collection Initializers (Nesne ve Koleksiyon Ilklendirme)
C# 3.0 ile birlikte bir çok yenilikle tanıştık. Bunlardan en güzeli (bana kalırsa) C# Object ve Collection Initializers (Nesne ve Koleksiyon Ilklendirme)'dir.

Nesneleri tanımlarken Constructor(Yapıcı metod) kullanmadan içerisindeki public olan field yada property'lere degerlerini atayarak nesne oluşturabiliyoruz aynı şekilde koleksiyon oluştururken de add metodunu kullanmadan içerisine istediğimiz kadar nesne atabiliyoruz.  Kullanımı son derece basit, nesneyi örnekliyoruz daha sonra süslü parantezleri açıp istedigimiz özelliklere değerlerini atayabiliyoruz.

C# Object ve Collection Initializers (Nesne ve Koleksiyon Ilklendirme) 

Yukarıdaki tanımlamaya baktığımız da işimiz çok kolaylaştı ama peki arka tarafta neler dönüyor onada deginmek gerekirse, Ogrenci sınıfının varsayılan yapıcı metodu çagrıldı sonrasında ise sırasıyla OgrenciID, AdSoyad ve Bolum property'lerinin set blokları çağrıldı.

Koleksiyon içinde durum aynı aslında, koleksiyonu oluşturup süslü parantezler içerisinde içerisine istedigimiz kadar nesne atabiliyoruz. Koleksiyon içinde arka tarafta yapılan işlem benzer mantıkta, içerisine kaç tane nesne atıyorsak o kadar Add metodu çağrılıyor.

C# Object ve Collection Initializers (Nesne ve Koleksiyon Ilklendirme)

Gerçekten işimiz artık çok daha kolay :=)

  • 08 Ağu 2008

Access Modifier (Erişim Belirleyicler)
C# da kullanılan erisim belirleyiciler sunlardır,

public
Public olan üyelere heryerden erisilebilir.

private
Private üyelere sadece bulundugu sınıftan erisilebilir

internal
Internal üyelere sadece bulundugu assembly`den erisilebilir

protected
Protected üyelere sadece miras alan sınıflar erisebilir. Miras alan sınıfı miras alan sınıflarda erisebilir. Kısaca bütün miras alma islemlerinde kullanılır. Instance`ı olusturulup kullanılamaz.

protected internal
Protected Internal üyelere kendinsini miras alan sınıflar erisir veya aynı assembly içinden erisebilirler