18 Şub 2009 ASP.NET Caching(Önbellekleme) – Output Caching Kategori: ASP.NET Etiketler: ASP.NETASP.NET 2.0 3 Yorum Merhaba arkadaşlar bu makalemizde ASP.NET ile performans için çok önemli bir konu olan Caching mekanizmasın da Output Caching’i inceliyor olacağız.Web uygulamaları geliştirirken en önemli konulardan bir tanesi performanstır. ASP.NET ile web uygulaması geliştirirken yapılan uygulamanın daha performanslı çalışması için Caching(Önbellekleme) Mekanizması kullanılır. Caching ile sayfanın HTML çıktısının tamamı yada belli bir kısmı bellekte saklanır. Böylece HTML derlenip, tekrar tekrar oluşturulmak yerine bellekten alınarak kullanıcıya iletilir. Bu sayede hem serverdaki trafik azalır hem de gelen isteğin değerlendirilip HTML’in yeniden üretilmesi sırasında kaybedilen zaman kazanılmış olur. HTML çıktısının tamamını önbellekleyebileceğimiz gibi belli bir kısmını da önbellekleyebiliriz. Önbelleklediğimiz bir alan içerisinde de belli bir alanı dinamik hale getirebiliriz. İlk olarak sayfa çıktısının tamamının nasıl önbellekleneceğine bakalım.Output Caching (HTML çıktısının önbelleklenmesi)Output Caching ile sayfanın tamamının belli bir süre içerisinde önbelleklenmesini sağlayabiliriz. Böylece sayfa önbelleğe alındıktan sonra bir sonraki ziyarette HTML önbellekten alınarak kullanıcıya gösterilecek. (Bir sonraki ziyaretin de önbellekleme süresi içerisinde olması gerekiyor)Sayfayı önbelleklenebilmesi için sayfamıza OutputCache direktifini(Directive) eklememiz gerekiyor. Örnek kullanım;<%@OutputCache Duration="300" Location="Any" VaryByParam="none" %> Burada ilk göze çarpan Duration ve Location özellikleridir. Duration özelliği saniye cinsinden sayfanın cache’de ne kadar tutulacağına belirliyor. Location özelliği de sayfanın nerede önbellekleneceğini belirten bir enum sunuyor, bu enumun varsayılan değeri Any’dir. OutputCacheLocation Enum’unun alabileceği değelerAny Önbellekleme, isteği yapan Client, Proxy Server yada isteğin yapıldığı server üzerinde olur.ClientÖnbellekleme, isteği yapan Client’ de olur.DownStreamÖnbellekleme, isteği yapan Client’de ve Proxy Server üzerinde olur.NoneÖnbellekleme yapılmaz.ServerÖnbellekleme, isteğin yapıldığı Server üzerinde olur.ServerAndClientÖnbellekleme, isteği yapan Client’de ya da isteğin yapıldığı Server üzerinde olur. Şimdi bir ASP.NET sayfası açalım. Sayfa direktiflerine OutputCache direktifini ekleyelim. Sayfamız 300 saniye boyunca önbelleklenecek. <%@OutputCache Duration="300" Location="Any" VaryByParam="none" %> Sayfanın Page_Load eventine de aşağıdaki kodu yazalım.protectedvoid Page_Load(object sender, EventArgs e){Response.Write(DateTime.Now.ToString());} Sayfa çalıştığında ilk istek değerlendirilecek ve o anki tarih ve saat bilgisi ekrana gelecek. Bundan sonra yapılacak istekler de 300 saniye boyunca önbelleklenmiş veri ekrana gelecek. 300 saniye sonunda da yeni tarih ve saat ekranda gösterilecek. İlk İstek 300 Sn içindeki istekler 300 Sn Sonra 2009-02-18 12:21:00 2009-02-18 12:21:00 2009-02-18 12:26:00Bu şekilde çıktıyı önbelleğe aldık, peki ya sayfamıza QueryString’den gelen değerlere göre farklı bilgi içeriyorsa ne olacak? İşte bu durumda her QueryString anahtarı için ayrı ayrı çıktıların önbelleklenmesi sağlayan VaryByParam özelliğini kullanıyoruz. <%@OutputCache Duration="300" Location="Any" VaryByParam="KategoriID" %> QueryString’den gelen KategoriID anahtarının değerine göre önbellekleme yapılır.<%@OutputCache Duration="300" Location="Any" VaryByParam="KategoriID,Dil" %> QueryString’den gelen KategoriID ve Dil anahtarlarının değerlerine göre önbellekleme yapılır. <%@OutputCache Duration="300" Location="Any" VaryByParam="*" %> QueryString’den gelen tüm anahtarların değerine göre ayrı ayrı önbellekleme yapılır. Fragment Caching(Belli bir kısmının önbelleklenmesi) Sayfanın tamamı yerine sadece belli bir kısmının da güncellenmesini sağlayabiliyoruz demiştik. Örneğin bir haber sitemiz var. Ana sayfasında da anlık değişebilecek bölümler vardır. Fakat bazı bölümler de sabittir. İşte biz sadece sabit olan bölümleri önbelleğe almak istiyorsak bunun için Fragment Caching’i kullanmalıyız. Bunun için de bu bölümler için User Control yapıp, oluşturduğumuz User Control içerisinde önbellekleme işlemi yapacağız. Şimdi bir User Control oluşturup, onu yeni bir sayfaya ekleyelim. UserControl içine de bir label ekleyelim. Son olarak da UserControl’ün direktiflerine OutputCache direktifini ekleyelim.MyUserControl.ascx<%@Control Language="C#" AutoEventWireup="true" CodeFile="MyUserControl.ascx.cs" Inherits=" MyUserControl " %> <%@OutputCache Duration="300" VaryByParam="none" Shared="true"%><asp:LabelID="Label1" runat="server" Text="Label"></asp:Label> Kod tarafında da o anki tarih ve saati Label’a atayalım.MyUserControl.ascx.csprotectedvoid Page_Load(object sender, EventArgs e){Label1.Text = DateTimeTime.Now.ToString();} Şimdi UserControl’ü ekleyeceğimiz ASP.NET sayfasına geçelim. Bir label ekleyelim ve Page_Load eventin de o anki tarih ve saati label’a atayalım.FragmentPage.aspx.csprotectedvoid Page_Load(object sender, EventArgs e){Label1.Text = DateTime.Now.ToString(); } Sayfaya gelen talepleri ve ekran dan çıkan saat bilgilerini inceleyelim. İlk İstek 300 Sn içindeki istekler 300 Sn Sonra Page 2009-02-18 12:21:00 2009-02-18 12:22:01(Örneğin) 2009-02-18 12:26:00 UserControl 2009-02-18 12:21:00 2009-02-18 12:21:00 2009-02-18 12:26:00Yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi Page.aspx’ gelen tüm istekler önbellekleme yapılmadan kullanıcıya aktarılıyor. UserControl içinde ise ilk istek sonrasında 300 saniye boyunca önbellekteki veri kullanıcıya gösteriliyor. Önbellekleme süresi sona erdikten sonra da yeni çıktı oluşturuluyor.UserControl nerelerde kullanılmışsa kullanıldığı her yer için ayrı ayrı çıktısı bellekte saklanır. Shared özelliğini True yaparak, tüm sayfalar için tek bir çıktı bellekte saklanır. Substitution Caching(Önbelleklenen alanın dinamik hale getirilmesi)Bazı durumlarda önbelleklenen bir sayfanın belli bir kısmının dinamik hale getirilmesi gerekir. Bunu yapabilmek için de Substitution Caching’i kullanıyoruz.Önbellekleme yapılmış bir sayfa içinde dinamik alan oluşturabilmek HTML tarafında Substitution kontrolünü yada HttpResponse sınıfının WriteSubSubstitution metodunu kullanmak zorundayız. Her ikisi de bizden, parametre olarak HttpContext sınıfını alan, geriye string döndüren static bir metot bekliyor.Öncelikle Page_Load’da tarih ve saati ekrana yazdıralım, sonrasında ise Static olacak Tarih metodumuzu yazalım. protectedvoid Page_Load(object sender, EventArgs e){Response.Write(DateTime.Now.ToString());} protectedstatic string Tarih(HttpContext context){returnDateTime.Now.ToString();} Şimdi HTML tarafında önbelleklenecek ve dinamik olacak alanımızı belirleyelim. <%@Page Language="C#" AutoEventWireup="true" CodeFile="SubstitutionCaching.aspx.cs" Inherits="SubstitionCaching" %>// Sayfa 300 saniye boyunca önbelleklenecek…<%@OutputCache Duration="300" VaryByParam="none" %><!DOCTYPEhtml PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"><htmlxmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><headrunat="server"><title>Substitution Caching</title></head><body><formid="form1" runat="server"><div> // Dinamik olacak alan, Substitution kontrolü dinamik içerik oluşturabilmek için static bir metot bekliyor. Bekleyen özelliği de MethodName’dir. <asp:Substitution ID="Substitution1" runat="server" MethodName="Tarih"/> // Yada<%Response.WriteSubstitution(new HttpResponseSubstitutionCallback(Tarih)); %> </div></form></body></html> Şimdi de önbelleklenen ve dinamik hale getirilen alanların değerlerine bakalım. İlk İstek 300 Sn içindeki istekler 300 Sn Sonra Page 2009-02-18 12:21:00 2009-02-18 12:22:00 2009-02-18 12:26:00 DinamikAlan 2009-02-18 12:21:00 2009-02-18 12:21:01(Örneğin) 2009-02-18 12:26:00Caching mekanizmasını kullanarak sayfalarımızın daha performanslı çalışmasını sağladık JMakalenin sonuna geldik, başka bir makalede görüşmek üzere… Sem GÖKSU www.semgoksu.com | www.yazilimgunlugu.com sem.goksu@yazilimgunlugu.com Kaynaklarmsdn.com
23 Kas 2008 Web Sayfalarinda Otomatik Küçük Resim(Thumbnail) Olusturmak Kategori: ASP.NET Etiketler: ASP.NET 3 Yorum Merhaba arkadaslar, bu makalemizde bir çok uygulamada isimize yarayacak küçük resim(thumbnail) olusturma isleminin nasil yapildigina bakacagiz. Birçok web sitesi, portal veya eticaret sitesi üzerinde örnegine rastlabilecegimiz resim gösterimlerinde ilk olarak kullaniciya konu ile ilgili küçük bir resim(thumbnail) gösterilir ve kullanici kendi istegine göre bu küçük resme tiklayarak resmi görüntüleyebilir. Bu kullanici için çok büyük sorun olmasa da içerigi saglayan kisi yada kisiler için çok büyük is yükü saglar. Örnegin bir haber sitesi düsünelim; haber ile ilgili bir resim girdigimiz de ayni resmin bir küçük resmini olusturmak zorundayizdir. Hele bir de bu habere ait bir resim galerisi olusturacaksak bu ise ayiracagimiz süre uzar. Birçok web sitesi, portal veya eticaret sitesi üzerinde örnegine rastlabilecegimiz resim gösterimlerinde ilk olarak kullaniciya konu ile ilgili küçük bir resim(thumbnail) gösterilir ve kullanici kendi istegine göre bu küçük resme tiklayarak resmi görüntüleyebilir. Bu kullanici için çok büyük sorun olmasa da içerigi saglayan kisi yada kisiler için çok büyük is yükü saglar. Örnegin bir haber sitesi düsünelim; haber ile ilgili bir resim girdigimiz de ayni resmin bir küçük resmini olusturmak zorundayizdir. Hele bir de bu habere ait bir resim galerisi olusturacaksak bu ise ayiracagimiz süre uzar. Bu makalede de bu ve bunun gibi sorunlari çözebilmek için otomatik olarak küçük resimlerin olusturulmasini saglayacagiz. Yapacagimiz islem aslinda basit bir boyut küçültme islemi gibi düsünebiliriz. Bunu da bizim için yapabilen bir metot var. Bu metot System.Drawing kütüphanesinde yer alan Image sinifina ait GetThumbnailImage metodudur. Bu metotla resimlerin boyutlarini degistirebiliriz. Konuyla ilgili bir örnek yapalim. Yukarida da bahsettigimiz gibi bir portalimiz oldugunu varsayalim. Herhangi bir habere de bir resim galerisi ekleyelim. Burada küçük resim ve birde resmin orijinal hali yer alir. Bu galeriyi giren kisi için çok uzun ve sikici bir istir. Bu yüzden biz resmi otomatik olarak yeniden boyutlandirsak tek bir resim girmesiyle galeriyi giren kisiye hem zaman kazandiririz hem de gereksiz yere hosting alanimizin boyutu yükselmez.Ilk olarak yeni bir web projesi olusturalim. Sonrasinda projemize bir adet Class ekleyelim. Ilk olarak projemizin kütüphaneleri arasina asagidaki kütüphaneleri ekleyelim.usingSystem; usingSystem.Web; usingSystem.IO;usingSystem.Drawing;Simdi sinifimizi yazalim.//Oto resize isimli bir sinif olusturduk. public class OtoResize{ //Resimlerimizi yeniden boyutlandirtikdan sonra geriye byte dizisi olarak döndürecegiz. Bunun için KucukResimOlustur isimli bir metot yaziyoruz. Bu metot static olsun ki sinifi örneklemeden metodumuzu kullanabilelim. public static byte[] KucukResimOlustur(stringdosyaYolu, intyukseklik, intgenislik, stringdosyaUzantisi) { dosyaYolu = HttpContext.Current.Server.MapPath(dosyaYolu); // Image tipinde bir degisken tanimlayip, Image tipinin Fromfile metodunu kullanarak dosya yoluna göre resmi img degiskenenine gönderdik. Imageimg = Image.FromFile(dosyaYolu); dosyaUzantisi = dosyaUzantisi.ToLower(); byte[] buffer = null; //Resmin orjinal boyutlarini aliyoruz. inttempGenislik = img.Size.Width; inttempYukseklik = img.Size.Height; //Resmin yeniden boyutlandirilip boyutlandirilamayacagina bakiyoruz. boolgenislikResize = (genislik > 0 && tempGenislik > genislik && tempGenislik > yukseklik); boolyukseklikResize = (yukseklik > 0 && tempYukseklik > yukseklik && tempYukseklik > genislik); if(genislikResize || yukseklikResize) { intiStart; Decimalayrac; //Resmi enine göre yeniden boyutlandiriyoruz. if(genislikResize) { iStart = tempGenislik; ayrac = Math.Abs((Decimal)iStart / (Decimal)genislik); tempGenislik = genislik; tempYukseklik = (int)Math.Round((Decimal)(tempYukseklik / ayrac)); } else //resmi boyuna göre yeniden boyutlandiriyoruz. { iStart = tempYukseklik; ayrac = Math.Abs((Decimal)iStart / (Decimal)yukseklik); tempYukseklik = yukseklik; tempGenislik = (int)Math.Round((Decimal)(tempGenislik / ayrac)); } // GetThumbnailImage metodunu kullanarak resmi yeniden boyutlandiriyoruz ve yeni resmi olusturuyoruz. ImageyeniResimDosyasi = img.GetThumbnailImage(tempGenislik, tempYukseklik, null, newSystem.IntPtr()); // MemoryStream sinifini kullanarak resmin çiktisini olusturuyoruz. using(MemoryStreamms = new MemoryStream()) { if(dosyaUzantisi.IndexOf("jpg") > -1) { yeniResimDosyasi.Save(ms, System.Drawing.Imaging.ImageFormat.Jpeg); } else if(dosyaUzantisi.IndexOf("png") > -1) { yeniResimDosyasi.Save(ms, System.Drawing.Imaging.ImageFormat.Png); } else if(dosyaUzantisi.IndexOf("gif") > -1) { yeniResimDosyasi.Save(ms, System.Drawing.Imaging.ImageFormat.Gif); } else { yeniResimDosyasi.Save(ms, System.Drawing.Imaging.ImageFormat.Bmp); } buffer = ms.ToArray(); } } returnbuffer; }} Sinifimizi yazdik, simdi birde bu resmi otomatik olarak olusturacak bir ara sayfa yapalim. Bu sayfa yukarida ki parametreleri (dosyaYolu, yukseklik, genislik, dosyaUzantisi)alsin ve sinifimizin içindeki KucukResimOlustur metoduna göndersin. Geri dönen degere göre de resimlerin çiktisini olustursun. Projeme DinamikResim.aspx isimli bir sayfa ekledim. Simdi load eventine gidip asagidakileri yazalim.protectedvoid Page_Load(object sender, EventArgs e){if (!Page.IsPostBack){Response.Clear();//Parametreleri aliyoruz.int yukseklik= 200; int genislik = 250; if (Request["genislik"] != null){genislik = Int32.Parse(Request["genislik"].ToString());}if (Request["yukseklik"] != null){yukseklik = Int32.Parse(Request["yukseklik"].ToString());} string ResimAdi = Request.QueryString["ResimAdi"];string uzanti = System.IO.Path.GetExtension(Server.MapPath(ResimAdi));//Parametreleri metodumuza gönderiyoruz...byte[] pBuffer = OtoResize.KucukResimOlustur(ResimAdi, yukseklik,genislik,uzanti);Response.ContentType = "image/" + uzanti;//Sayfamizin contenttype'ni image olarak belirledik ve Resmimiz olusturuluyor... Response.OutputStream.Write(pBuffer, 0, pBuffer.Length);Response.End();} }Evet, ara sayfamizi da yazdik. Simdi bunu kullanalim. <imgsrc="DinamikResim.aspx?ResimAdi=semgoksu.jpg&genislik=100" /><br/><imgsrc="DinamikResim.aspx?ResimAdi=semgoksu.jpg&genislik=200" /><br/><imgsrc="DinamikResim.aspx?ResimAdi=semgoksu.jpg&genislik=300" />Dinamik ve resimde bozulma olmadan resimleri farkli boyutlarda görüntüleyebildik. :0) Simdi projemize bir sayfa daha ekleyelim. Bu sayfada da resimleri görüntüleyecegiz. Ekleyecegimiz sayfaya da galeri.aspx ismini verelim. Bu sayfada basitçe bir resim galerisi yapacagiz. Verileri database'den getirecegiz. Galeri isimli bir tablo olusturalim.Tablomuzu olusturduktan sonra içerisine veriler girelim. Dosya yolu alaninda sadece resimlere ait açiklama ve dosya adini tutacagiz.Simdi sayfamizi hazirlayalim. Ilk olarak sayfamiza datalist ve image nesnesi ekleyelim nesnesi ekleyelim. Datalistte küçük resimler olusacak. Üzerine geldigimizde de image nesnesi üzerinde yine dinamik olarak olusturacagimiz büyük resim görüntülenecek.Datalistimizin HTML Kodlari<script>functionResimDegistir(dosyaYolu){ document.getElementById('galeriBuyukResim').src ='DinamikResim.aspx?ResimAdi=images/'+ dosyaYolu + "&genislik=350";}</script> Küçük resimlerin üzerine geldigimizde büyük resmi yükleyecek javascript kodunu yazdik.<img id="galeriBuyukResim" runat="server" /><br /><br /><asp:DataList ID="DataList1" runat="server" RepeatDirection="Horizontal" ItemStyle-HorizontalAlign="Center"><ItemTemplate><img src='<%# "DinamikResim.aspx?ResimAdi=images/"+ Eval("DosyaYolu")+ "&genislik=100" %>' onmouseover="ResimDegistir('<%#Eval("DosyaYolu") %>')" /><br /><%# Eval("Aciklama") %></ItemTemplate><ItemStyle Font-Bold="True" Font-Names="Trebuchet MS" Font-Size="11px" HorizontalAlign="Center" Width="110px" /></asp:DataList>Verilerimiz de çekelim.protectedvoid Page_Load(object sender, EventArgs e){if (!Page.IsPostBack){ResimleriGetir();}}private void ResimleriGetir(){SqlConnection Cnn = new SqlConnection("Server=.; Database=Netron; uid=sa; pwd=sa12345");SqlDataAdapter Da = new SqlDataAdapter("Select * from Galeri",Cnn);DataTable Dt = new DataTable();Da.Fill(Dt);DataList1.DataSource = Dt;DataList1.DataBind();//Büyük resim için ilk resmi büyük resme yüklüyoruz.galeriBuyukResim.Src = "DinamikResim.aspx?ResimAdi=images/"+Dt.Rows[0]["DosyaYolu"].ToString() + "&genislik=350&height=200";}Simdi haziriz. Çalistiralim,Iste Sonuç. Resimler de herhangi bir bozulma yok. Tek bir resim kullanarak galerimizi olusturduk. :0)Bu makalenin de sonunda geldik. Baska bir makale de görüsmek üzere.Sem Göksusem.goksu@yazilimgunlugu.com www.semgoksu.com | www.yazilimgunlugu.com Kaynaklarwww.msdn.com www.codeproject.com
16 Mar 2008 Visual studio 2008 - ASP.NET 3.5 ile Gelen Yenilikler Kategori: ASP.NET Etiketler: ASP.NETASP.NET 2.0Visual Studio 0 Yorum Merhaba arkadaslar, bu makalemizde ASP.NET 3,5 ile yazilimcilarin hayatini çok çok kolaylastiracak olan yenilikleri ele alacagiz. Özellikle dizayn anlaminda diger sürümler de yasadigimiz sikintilara getirilen çözümler gerçekten çok ise yarayacak nitelikte oldugunu söyleyebilirim.Multi-Targeting Destegi Visual Studio 2003 kullanirken Visual studio 2005 gelistirme aracina geçerken birçok uygulama gelistiricinin yasadigi bir sikinti vardi. Visual Studio 2003 ile basladigimiz bir uygulamaya VS 2005 ile devam etmek istedigimiz de ya da VS 2005 ortamini kullanarak açmak istedigimiz de onu mutlaka convert ederek Framework 2.0 uygulamasina çevirip o sekilde uygulama gelistirmeye devam edebiliyorduk. Buda bazi kodlarin Convert islemi sirasinda bozulmasina ya da çalismamasina yol açiyordu. Bunun nedenide Visual studio 2003 ile Framework 1.1 uygulamalari gelistirebilirken, Visual studio 2005 ile 2.0 uygulamalari gelistirebiliyorduk. Bu durumda makinemiz da hem Visual Studio 2003 hemde Visual studio 2005 gelistirme aracinin makinemiz de kurulu olmasi gerekiyordu. Bu durum her açidan yazilimci için zahmetli bir isti. En azindan makinemize format attigimiz da ikisini birden kurmasi çok zahmetli oluyorJMicrosoft bu sorunu çözmek için Visual studio 2008 ile birlikte Multi-Targeting destegini biz yazilimcilara sundu. Saglamis oldugu bu destek ile Visual studio 2008'i makinemize kurdugumuz da daha öceden Framework 2.0, Framework 3.0 ve Framework 3.5 ile gelistirmeye basladigimiz projeleri Visual studio 2008 ortaminda gelistirmeye devam edebilecegiz. Buda yazilimcilara tek bir gelistirme ortaminda .net Framework'ün 3 versiyonunda (Framework 2.0, Framework 3.0 ve Framework 3.5) uygulama gelistirme imkani veriyor. Bunlardan sonra kafaniz da bazi sorular olabilir. Bunlari da önlemek için bazi ipuçlari verecegim. Visual studio 2008'i kurup Framework 2.0 ile bir uygulama gelistirmek istedigimiz de VS ortami Framework 2.0'in bize sundugu proje templatelerini listeliyor. Yine ayni sekilde Framework 3.5 ile bir uygulama gelistirmek istedigimiz de de Framework 3.5 içinde yer alana proje templatelerini kullanabiliyoruz. Bu söylediklerim sadece proje template'i ile sinirli kalmiyor. Kullanilan kütüphaneler, Siniflar, Kontroller ve veri tipleri seçilen framework tipine göre degisiyor. Simdi bu anlattiklarimizi örnek bir uygulama ile daha fazla irdeleyelim. Örnek UygulamaVisual studio 2008'i kullanarak yeni bir proje açalim. Ama olusturmadan önce proje olusturma penceresini biraz inceleyelim.Resimde de gördügünüz gibi Framework tipini biz kendimiz belirleyebiliyoruz. Suanda Framework 3.5 seçili ve yükle olan proje templateleri bu sekilde listeleniyor. Simdi birde framework 2.0 Seçelim. Bakalim neler olacak JResimde de görüldüpü gibi Gelistirme ortamimiz seçtigimiz framework tipine göre (Framework 2.0) hareket etti. Artik, framework yada Visual Studio'nun yeni versiyonuna geçerken bu tip sorunlari yasamayacagiz JBu özellik direk ASP.NET ile ilgili olmasa da ASP.NET ile uygulama gelistiren birçok yazilimciyi mutlu edecek bir yenilik oldugu için makalemde bu konuya da yer vermek istedim. JGenel olarak düsündügümüz de bu yenilik ASP.NET için degil Visual Studio 2008 için getirilmis bir yeniliktir. JavaScript Intellisense Javascript client tarafinda çalisan client tabanli bir script dilidir. Web projesi gelistirip de ben kullanmadim diyen hiçbir programci yoktur sanirim JBu kadar çok kullanilmasina ragmen bir o kadar da yazmasi çok zor ve kullanisli degildir. Visual studio 2008 ile birlikte bu konuda da çok güzel bir yenilik geldi. Bu yenilik Web sitelerinin olmazsa olmazi bir o kadar da programcilarin basina bela olan javascript için bir devrim niteliginde diyebilirim JBazi editörler de ve visual studio 2005 de kismen yer alsa da Visual Studio 2008 de ayni server için kod yazar gibi client'a da javasript kodu yazabiliyoruz artik. Yani Visual Studio 2008 ile birlikte hemen hemen javascript içerisinde yer alan tüm fonksyionlara ve yapilara Intellisense destegi verilmis durumda. CTRL + Space (Intellisense Kisayol) tusunu kullanmak hiç bu kadar zevkli olmamisti gerçekten J JavaScript Debugging DestegiVisual Studio 2005 içerisinde js dosyasi içerisinden ve inlene olarak yazilan javascript için kismende olsa debuging destegi vardi. Ama tam olarak ihtiyacimizi karsilamiyordu. Bu da bize hem zaman kaybi hem de extra is çikariyordu. Bu sorun tamamiyla Visual Studio 2008 ile birlikte ortadan kalkmis durumda. Yazdigimiz javascript'i istedigimiz gibi debug edebiliyoruz. Bahsettigimiz Javascript intellisense desteginden sonra debuging de isin kaymagi oluyor diyebiliriz JBi yandan intellisende bir yandan da debuging yazilimcilarin isini çok ama çok kolaylastiriyor. Böylece uygulamamizda Javascript ile bir seyler yapiyorken içerisinde olusacak hatalari bulmak için saatlerimizi harcamamiza gerek kalmayacak J Çalisabilmesi için Internet explorer'in Ayarlarlarindan asagidaki seçenegi kaldirmaliyiz.ASP.NET AJAX Control Extender Destegi Ilk olarak Atlas olarak karsimiza çikan ve sonrasinda ASP.NET Ajax adi ile Visual Studio 2005'e extension olarak yüklenebilen ASP.NET AJAX 1.0, Visual Studio 2008 de default olarak Visual Studio içinde kurulu geliyor. Sonrasinda her hangi bir yükleme islemi yapmadan ASP.NET Ajax'i projelerimiz de kullanabiliyoruz. Daha önceden yasadigimiz bazi sikintilar tamamen çözülmüs diyebiliriz. Hatta isimizi çok kolaylastiracak güzel yenilikler de bizi bekliyor. Örnegin bir Textbox'a özellik ekler gibi Extender ekleyebiliyoruz. Tahmin edersiniz ki bu da bize inanilmaz kolayliklar getirecek. Web Designer ve CSS Destegi Visual studio 2003 ve Visual Studio 2005 ile özellikle web sayfalari gelistirirken Tasarimcilarin hazirlamis oldugu tasarimi kod ile uyumlu hale getirmek biraz zahmetliydi ve gelistirme ortami çok fazla esnek degildi. Buda Visual Studio ortami disinda farkli bir editör kullanilmasi ihtiyacini arttiriyordu. Fakat Visual Studio 2008 ile birlikte bu derdimize de bir derman bulundu JHazirlanan tasarimi projemize dahil etmek artik çok kolay. Split view denilen bir özellik ile html ve design'i ayni anda görebiliyoruz. Html kisminda yapmis oldugumuz anda design tarafinda aninda izleyebiliyoruz. Ayni sekilde design tarafinda yapmis oldugumuz degisikligi html tarafinda izleyebiliyoruz.Bir diger yenilik de CSS üzerinde gelistirilen yenilikler. Visual Studio 2008'de CSS için de intellisense artik yer aliyor. Hatta bu kadarla kalmayip CSS'ler için de kendilerine has property pencereleri var ve ayrica bu pencereyi kullanarak çok kolay bir sekilde CSS dosyalari olusturabiliyoruz. Simdi bunu kullanalim JIste intellisense burada da :=)Vertical(Dikey) Split Görünüm DestegiÇok güzel bir yenilik de split view'in kisisellestirilebilmesi ile ilgi. Yukari da bahsettigimiz split özelligi hatirlanacagi üzere yatay olarak yapiliyordu. Istersek bu özelligi dikey olarak da yapabiliyoruz J Bunu yapmak için Tools > Options > HTML Designer > Split Views Vertically Seçenegini isaretlemeniz gerekiyor.Seçenegi isaretledikten sonra görünüm bakalim nasil olacak JNot: Bu seçenegin aktif olabilmesi için visual studio'yu yeniden açmaniz gerekmektedir.CSS ve JavaScript Hatalarinin gösterilmesi Visual studio 2005 içerisinde yer alan bu özellige HTML Source Validation özelligi eklendi. Buda bizim Farkli html semalarinda çalisirken sayfalarimizi dogrulamamizi sagliyor. Örnegin HTML içerisinde bir image kullanirken alt özniteligini kullanmazsak hata verir. Çünkü XHTML için uyumlu bir kullanim degildir.Bu özelligin aktif olmasi için Tools > Options > Text Editor >HTML > Validation > As Warnings (HTML, CSS)Tools > Options > Text Editor >HTML > Validation > As Warnings (Jscript) Seçeneklerinin isaretli olmasi gereklidir.Nested(Iç-Içe) Master Page Destegi Adinda anlasilacagi gibi iç içe master sayfalar olusturmamizi sagliyor JYani nasil bir webform'a ait bir MasterPage belirtebiliyorsak, MasterPage'a ait farkli bir MasterPage belirtebiliyoruz.Hatirlarsaniz Visual Studio 2005 ile birlikte iç içe master sayfalar olusturamiyorduk. Fakat artik visual studio 2008 ile birlikte iç içe master sayfalar olusturabilecegiz J Not: Bu konu ile ilgili ilerleyen zamanlar da detayli bir makale yazacagim. O yüzden örnek yapmiyorum.Silverlight için JavaScript Intellisense DestegiJavascript intellisense de bahsettigimiz özellikler aynen silverlight için Javascript kullaniminda da geçerli. Buda silverlight ile uygulama gelistirirken isimizin kolaylasmasi anlamina geliyor JBu makalenin de sonuna geldik. Bir sonraki makale de görüsmek üzere. Iyi çalismalar dilerimSem GöksuMCP | MCAD.NET | MCTSsem.goksu@yazilimgunlugu.com www.semgoksu.com | www.yazilimgunlugu.com Kaynaklarhttp://msdn.com
10 Mar 2008 System.DirectoryServices Sınıfı ile IIS’e Hükmedelim Kategori: ASP.NET Etiketler: ASP.NETASP.NET 2.0 2 Yorum Merhaba arkadaşlar bu makalemiz de System.DirectoryServices sınıfını kullanarak IIS’de var olan bir site üzerinde virtual directory oluşturacağız.Eger bir servis saglayıcı isek iis üzerinde çok fazla degisiklik yapmak zorunda kalırız. Bazı durumlar da müsteriler virtual directory olusturma ihtiyacı duyabiliyor. Bunun için sürekli servis saglayıcı ile irtibat halinde olmaması ve is yükü çıkarmaması için kullanıcılara bir arayüz ile kendi virtual directory'lerini kendilerinin olusturmalarını saglayabiliriz. Iste bunun için .net framework bize System.DirectoryServices namespace'ni sunuyor. System.DirectoryServicesSystem.DirectoryServices(SDS), active directory gibi dizinlere programatik olarak erismeyi saglayan .net framework kütüphanesidir. Örnegin iis üzerinde açtıgımız bir web sitesi yada virtual directory'yi bu namespace ile programatik olarak kolayca yapabiliriz.Sınıfımız ile ön bilgiyi aldıktan sonra konu ile ilgili bir örnek yapalım. Ilk olarak iis üzerinde bir site açıp daha sonra da bu site üzerinde virtual directory açacagız.ÖrnekÖrnegimiz için yeni bir web site olusturalım. Daha sonra projemize semDirectoryServices.cs isimli yeni bir class ekleyelim. Bu class asagıdaki gibi olacaktır. Class'a geçmeden önce iis'i yapılandırmamızı saglayan iis metabase dosyasını inceleyelim.IIS Metabase DosyasıMetatabanı, birçok IIS (Internet Information Services) yapılandırma degeri için depodur. Metatabanı düz metinli bir .XML dosyasıdır ve el ile veya programla düzenlenebilir. Ayrıca metatabanı çok verimli sekilde genisletilebilir. IIS dagıtımınız büyüdükçe metatabanınız da büyür; bununla birlikte bir devralma modeli kullanarak, yinelenen degerlerin açıkça bildirimi engellenerek, yapılandırma degerlerinin metatabanından okunması gerektiginde olusan is yükü azaltılır. semDirectoryServices.cs usingSystem; usingSystem.DirectoryServices;publicclass semDirectoryServices{ private string metabase = "IIS://Localhost/W3SVC"; //Kullanacagımız Metabase dosyası private string siteYolu; // Sitemizin bulunacagı yol private string siteID; // IIS Üzerinde sitemizin alacagı benzersiz ID private string siteAdi; // IIS üzerinde sitemize erisecegimiz isim public string SiteID { get { return siteID; } set { siteID = value; } } public string SiteAdi { get { return siteAdi; }set { siteAdi = value; } } public string SiteYolu { get { return siteYolu; } set { siteYolu = value; } } public string SiteOlustur()// Bu fonksiyon ile IIS üzerinde bir site açacagız. { try { DirectoryEntry Servis = new DirectoryEntry(metabase); string className = Servis.SchemaClassName.ToString(); DirectoryEntries Siteler = Servis.Children; DirectoryEntry YeniSite = Siteler.Add(siteID, (className.Replace("Service", "Server"))); YeniSite.Properties["ServerComment"][0] = siteAdi;//Açılacak sitenin adı. YeniSite.CommitChanges(); DirectoryEntry YeniDizin; YeniDizin = YeniSite.Children.Add("Root", "IIsWebVirtualDir");//Root Dizine Yeni bir site ekliyoruz YeniDizin.Properties["Path"][0] = siteYolu; // Host edilecek sitenin yolunu belirliyoruz. YeniDizin.Properties["AccessScript"][0] = true; YeniDizin.CommitChanges(); DirectoryEntry path = new DirectoryEntry(metabase + "/" + siteID); PropertyValueCollection propValues = path.Properties["ServerBindings"]; path.Properties["ServerBindings"].Value = ":8080:"; // Sitenin çalısacagı baslantı noktasını belirliyoruz. path.CommitChanges(); return "Web Sitesi Basarıyla Olusturuldu !"; } catch (Exception Ex) { return "Bir Hata Meydana Geldi :" + Ex.Message; } } } Class ile isimiz simdilik bu kadar. Simdi kullanıcı ara yüzüne geçebiliriz. Formumuz üzerine;5 adet label,3 Textbox ve 1 Button ekleyelim.Benim hazırladıgım görüntü yukarıdaki gibidir. Simdi buton üzerine tıklayıp sitemizi olusturacak kodları yazalım. Button Click Eventi protected void btnSiteOlustur_Click(object sender, EventArgs e) { semDirectoryServices sds = new semDirectoryServices(); sds.SiteID = txtSiteID.Text; sds.SiteAdi = txtSiteAdi.Text; sds.SiteYolu = txtDosyaYolu.Text; lblUyari.Text = sds.SiteOlustur(); } Simdi yazdıgımız kodu test edelim.Evet, uyarı olarak basarıyla olusturuldu dedi ama emin olmak için ilk olarak iis'e gidip bakalım gerçekten de eklendi mi?IIS'de eklenmis JSimdi yazgelistir.com sitesi üzerinde sag tıklayarak göz at seçenegine tıklayalım. Gerçekten de çalısıyormus J Simdi bu siteye birde virtual directory ekleyelim. Bunun için Classs'ızın içine asagıdaki kodları ekleyelim. semDirectoryServices.cs - Ek publicstring VirtualDirectoryOlustur() { try { string vdMetabase = metabase + "/" + siteID + "/root"; DirectoryEntry site = new DirectoryEntry(vdMetabase); string className = site.SchemaClassName.ToString(); if ((className.EndsWith("Server")) || (className.EndsWith("VirtualDir"))) { DirectoryEntries vdirs = site.Children; DirectoryEntry YeniVirtualDirectory = vdirs.Add(siteAdi, (className.Replace("Service", "VirtualDir"))); //Sitemize virtual directory ekliyoruz YeniVirtualDirectory.Properties["Path"][0] = siteYolu; // Virtual directorynin host edilecegi dosya yolu YeniVirtualDirectory.Properties["AccessScript"][0] = true; YeniVirtualDirectory.Properties["AppFriendlyName"][0] = siteAdi; // Virtual directory adı YeniVirtualDirectory.Properties["AppIsolated"][0] = "1"; YeniVirtualDirectory.Properties["AppRoot"][0] = "/LM" + vdMetabase.Substring(vdMetabase.IndexOf("/", ("IIS://".Length))); YeniVirtualDirectory.CommitChanges(); } return "Virtual directory Basarıyla Olusturuldu !"; } catch { return "Bir Hata Meydana Geldi !"; } }Olusturdugumuz forma bir adet daha Button ekleyelim. Bu buton altında da daha önce olusturdugumuz siteye yeni bir virtual directory ekleyecegiz. vdOlustur Butonu Click Eventi protected void vdOlustur_Click(object sender, EventArgs e) { semDirectoryServices sds = new semDirectoryServices(); sds.SiteID = txtSiteID.Text; sds.SiteAdi = txtSiteAdi.Text; sds.SiteYolu = txtDosyaYolu.Text lblUyari.Text = sds.VirtualDirectoryOlustur(); } Hemen test edelim JEvet olusturuldu dedi ama birde iis'den bakalım.Iste budur JBu makalenin de sonuna geldik. Bir sonraki makale de görüsmek üzere. Iyi çalısmalar dilerimSem GöksuMCP | MCAD.NET |MCTSsem.goksu@yazilimgunlugu.com www.semgoksu.com | www.yazilimgunlugu.com Kaynaklarhttp://msdn.com
21 Oca 2008 Microsoft Virtual Earth Map ile Dünyayı Keşfedin – Makale 2 Kategori: ASP.NET Etiketler: ASP.NETMicrosoft 1 Yorum Merhaba sevgili arkadaşlar ilk makalemizde Virtual Earth Map’i ve kullanım alanlarını anlatıp basit bir örnek yapmıştık. Bu makale de ise Virtual Earth Map’in gelişmiş bazı özelliklerini inceleyeceğiz.Makelemizin 2. Bölümünde haritada gösterdigimiz koordinatın üzerinde o koordinatı belli edecek bir sekil kullanıcıya gösterecek ve bu koordinat hakkında kullanıcının o koordinatla ilgili önemli bilgileri görmesini saglayacak bir pencere açılmasını saglayacagız. VEShapeLayer.AddShape Metodu Virtual Earth Map'de Polygon, Polyline ve pushpin olmak üzere 3 çesit shape(sekil) vardır. Bu shape'ler yukardı da da belirttigimiz gibi haritamız üzerinde o koordinatı kullanıcıya gösterecek ve o koordinat hakkında kullanıcıya bilgi verecek. Not: Virtual Earth Map'in 5.0 versiyonu ile birlikte tüm shape nesneleri VEShape.Class altında birlesti. Haritalara Shape(Sekil) Eklemek Ilk olarak VELatLong nesesinin bir array'ı tanımlanır. Ben bu makale de konunun anlasılmasını zorlastırmamak için polygon Shape'ni kullanacagım. Polygon shape'nin kullanımında 3 koordinat tanımlamak zorundayız.var points = new Array( new VELatLong(45.01188,-111.06687, 0, VEAltitudeMode. RelativeToGround), new VELatLong(45.01534,-104.06324, 0, VEAltitudeMode. RelativeToGround), new VELatLong(41.01929,-104.06, 0, VEAltitudeMode. RelativeToGround), new VELatLong(41.003,-111.05878, 0, VEAltitudeMode. RelativeToGround)); Ikinci olarak Tipi Polygon olan bir VEShape nesnesi olusturulur. var myPolygon = new VEShape(VEShapeType.Polygon, points); Üçüncü olarak olusturdugumuz poligonu haritamıza ekleriz.var myPolygon = map.AddShape(myPolygon); Son olarak olusturdugumuz shape'de kullanıcıyı bilgilendirmek için çesitli bilgileri giriyoruz.myPolygon.SetTitle("Baslık");myPolygon.SetDescription("Koordinat ile ilgili Açıklama."); Evet basit olarak bir örnek yapalım; Ben örnegimde Fenerbahçe stadını haritamda gösterecek ve çesitli bilgilere yer verecegim. Shape.html <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html> <head> <title>Shape</title> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1254"> <script type="text/javascript" src="http://dev.virtualearth.net/mapcontrol/mapcontrol.ashx?v=6"> </script> <script type="text/javascript"> var map = null; var gosterilecekKoordinat = new VELatLong(40.987835, 29.036629); var koordinatlar = new Array( new VELatLong(40.987835, 29.036629, 0, VEAltitudeMode. RelativeToGround), new VELatLong(40.987835, 29.036629, 0, VEAltitudeMode. RelativeToGround), new VELatLong(40.987835, 29.036629, 0, VEAltitudeMode. RelativeToGround), new VELatLong(40.987835, 29.036629, 0, VEAltitudeMode. RelativeToGround) ); function GetMap() { map = new VEMap('myMap'); map.LoadMap(gosterilecekKoordinat,16, VEMapStyle.Hybrid); var poligon = new VEShape(VEShapeType.Polyline, koordinatlar); map.AddShape(poligon); poligon.SetTitle("<center>Kadıköy - Fenerbahçe Sükrü Saraçoglu Stadı</center>"); //Shaepe için Koordinat ile ilgili baslık poligon.SetDescription("<br/><center><img src='fb.gif' align='center'><br/> Sükrü Saraçoglu Stadı <br/><br/> Burası Kadıköy burdan çıkıs yok !</center>"); //Shaepe için Koordinat ile ilgili tanıtım ve diger bilgiler } </script> </head> <body onload="GetMap();"> <div id='myMap' style="position:relative; width:640px; height:480px;"></div> </body> </html> Evet simdi örnegimizi çalıstıralım bakalım nasl bir sey olacak J Gerçekten çok güzel görünüyor J Türkiyenin ve avrupanın en güzel stadı ne de olsa J Evet arkadaslar orada ki kırmızı ataç'a benzeyen sey benim çok hosuma gitmedi, sizinde hosunuza gitmeyecegini varsayan Microsoft bunu asmak için bu iconu kendi belirleyecegimiz bir icon ile degistirmemize de imkan saglamıs. Makalemizin ikinci kısmında bu iconu kisisellestirecegiz. Bunun için aslında yukarıdaki örnekten çok farklı bir sey yapmayacagız. Sadece kullanacagımız VEShape nesnesinin SetCustomIcon ve SetIconAnchor özelligini kullanacagız. var customIcon = null; customIcon = new VEShape(VEShapeType.Polygon, koordinatlar); customIcon.SetTitle("12 Numara Hep Yanında ! "); customIcon.SetCustomIcon("<img src='fb.gif' alt=''/>"); //Kendi belirleyecegimiz Shape Iconu customIcon.SetDescription("<br/><center><img src='fb.gif' align='center'><br/> Sükrü Saraçoglu Stadı <br/><br/> Burası Kadıköy burdan çıkıs yok !</center>"); customIcon.SetIconAnchor(gosterilecekKoordinat); //Shape Iconun Gösterilecegi Koordinat map.AddShape(customIcon); Basit bir örnek daha yapalım. Ben yine Türkiye'nin ve Avrupa'nın en iyi stadının koordinatlarını alıp stadın tam üzerine FB logosu koyacagım J CustomIcon.html <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html> <head> <title>Adding a Shape to a Map</title> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1254"> <script type="text/javascript" src="http://dev.virtualearth.net/mapcontrol/mapcontrol.ashx?v=6"> </script> <script type="text/javascript"> var map = null; var customIcon = null; var gosterilecekKoordinat = new VELatLong(40.987835, 29.036629); var koordinatlar = new Array( new VELatLong(40.987835, 29.036629, 0, VEAltitudeMode. RelativeToGround), new VELatLong(40.987835, 29.036629, 0, VEAltitudeMode. RelativeToGround), new VELatLong(40.987835, 29.036629, 0, VEAltitudeMode. RelativeToGround), new VELatLong(40.987835, 29.036629, 0, VEAltitudeMode. RelativeToGround) ); function GetMap() { map = new VEMap('myMap'); map.LoadMap(gosterilecekKoordinat,16, VEMapStyle.Hybrid); customIcon = new VEShape(VEShapeType.Polygon, koordinatlar); customIcon.SetTitle("12 Numara Hep Yanında ! "); customIcon.SetCustomIcon("<img src='fb.gif' alt=''/>"); //Custom Icon'un Dosya Yolunu Belirtiyoruz. customIcon.SetDescription("<br/><center><img src='fb.gif' align='center'><br/> Sükrü Saraçoglu Stadı <br/><br/> Burası Kadıköy burdan çıkıs yok !</center>"); customIcon.SetIconAnchor(gosterilecekKoordinat); //Custom Iconun Gösterilecegi Koordinatı Belirliyoruz. map.AddShape(customIcon); //Custom Iconu Haritamıza Ekliyoruz. } </script> </head> <body onload="GetMap();"> <div id='myMap' style="position:relative; width:640px; height:480px;"></div> </body> </html> Bakalım nasıl bir sey ortaya çıkacak J Gerçekten çok güzel duruyor her ikisi de J Hem Microsoft, hem Fenerbahçe J Hem Virtual Earth, Hem de Kadıköy Fenerbahçe Sükrü Saraçoglu Stadı J Evet Arkadaslar, bu makalemizin de sonuna geldik. Baska bir makale de görüsmek dilegiyle, herkese basarılar dilerim. Sem Göksusem.goksu@yazilimgunlugu.com www.semgoksu.com | www.yazilimgunlugu.com Kaynaklar Virtual Earth Map SDK 6.0