C#

[TimeStamp Formatına Dönüştürme]
private double ConvertToUnixTimestamp(DateTime date)
{
    DateTime origin = new DateTime(1970, 1, 1, 0, 0, 0, 0);
    TimeSpan diff = date - origin;
    return Math.Floor(diff.TotalSeconds);
}

[Tarih Formatına Geri Dönüştürme]
private DateTime ConvertFromUnixTimestamp(double timestamp)
{ 
    DateTime origin = new DateTime(1970, 1, 1, 0, 0, 0, 0);
    return origin.AddSeconds(timestamp);
}

Merhaba arkadaşlar, bu makalemizde arama motorlarının en sevdiğim özelliklerinden biri olan arama yaparken hatalı girdiğimiz kelimeleri düzelterek bize öneriler sunmasıdır. Bizde bu makelemizde bu tarz bir uygulamayı ASP.NET ile yapacağız.

Arama motorları hayatımızda pek çok şeyi kolaylaştıran ve bizi aradığımız bilgilere ulaştıran çok önemli bir güç. Bu gücün farkına varan arama motoru geliştiricileri son dönemde kullanıcılarına çok fazla yenilikler sunmaya başladılar. Arama önerileri, bunu mu aramıştınız, fotoğraf arama, dokuman arama vs. bunlardan sadece bir kaçı. Biz bu makalemiz de web uygulamamızda kullanacağımız bir arama motoru hazırlayıp kullanıcılara arama önerileri sunacağız. Yani kullanıcıların yapmış olduğu girişlere uygun sonuç yoksa en yakın sonucu getirip bunu mu aramıştınız diye soracağız.


Örneğe geçmeden önce T-SQL’de bulunan 2 fonksiyonu inceleyeceğiz. Soundex ve Difference.

Soundex
Soundex, iki kelime arasındaki benzerligi ölçebilmek için bize kelime ile ilgili 4 karakterli bir kod döndüren bir fonksiyondur. Bu kod ile birbirine benzeyen kelimeleri eşleştirebiliriz. Bu eşleşme sonucuna biribirine benzeyen kayıtları elde edebiliriz. Aşağıdaki iki satırıda çalıştırdığımız da aynı sonucu verecek. (Sonuç: S500)

SELECT SOUNDEX('Sem Göksu')
SELECT SOUNDEX('Sen Göksu')

Difference
Difference, Soundex’e benzeyen bir algoritmaya sahip. İki kelime arasında benzerlik oranına göre geriye 0 ile 4 arasında sayısal bir değer döndürür. Bu sonuca göre yapılan aramada benzerlik oranı belli bir değer üzerinde olan kayıtları resultset içerisine alabiliriz.

SELECT DIFFERENCE('ASYA GÖKSU', 'AYSA GÖKSU')

Bu iki fonksiyon ile, bunu mu aramıştınız özelliğini arama motorumuza ek özellik olarak katabiliriz. Bunun için bir örnek bir proje hazırlayalım. Örneğimizde kullanabileceğimiz bir veritabanı ve tablo hazırlayalım. Benim veritabanım adı Bing, içerikler için kullanacağım tablomun adı da Contents olacak. Tablo içerisinde de 3 alanım olacak: ContentID, Title, Description. (Ben örnek basit olsun diye fazla alan kullanmadım. Siz kendi projelerinizde farklı alanlarda da kullanabilirsiniz)


Tablo içerisindeki kayıtlar da aşağıdaki gibidir.


Bir ASP.NET projesini oluşturalım. Arama sayfamızın HTML kodları aşağıda gibi olacak.


Arama sonuçlarını görüntülemek için butona tıkladığımızda yapacağımız işlemleri yapalım. Ben 2 ayrı metot yazdım. Search ve DidYouMean. Search metodu buton altından çağırılacak. Eğer search metodu arama ile ilgili kayıt bulursa kayıtları listeleyecek. Kayıt bulamazsa DidYouMean isimli metodu çağıracak ve aramaya uygun en yakın kayıt getirilip kullanıcıya arama önerisinde bulunulacak. Arama önerilerini yapmak için de DidYouMean metodu içerisindeki sorguda Diffrence fonksiyonunu kullanacağım. (Diffrence fonksiyonunu kullandığımız için Soundex'e gerek kalmadı. O yüzden bu makale de soundex'i kullanmayacağım,. Daha ileri seviye bir uygulama yaparken ikisini de kullanabiliriz. )


[Search() Metodu]


[DidYouMean Metodu]


Tablodaki kayıtlarımıza uygun bir arama yapalım. Örneğin, Alex yazalım ve sonuca bakalım.


Hatalı bir arama yapalım. Örneğin, Alex Le Sonsuza.



T-SQL’de Difference komutunu kullanarak kullanıcılara benzer sonuçlara göre arama önerileri sunmuş olduk. Makalemizin sonuna geldik, bir sonraki makalede görüşmek üzere. ASP.NET ile kalın J

Sem GÖKSU
askisem@hotmail.com
www.semgoksu.com | www.yazilimgunlugu.com

SQL Server 2005 ile birlikte gelen row_number() fonksiyonunu kullanarak bir kayıt numarası oluşturuyor ve bu kayıt numarasını kullanarak verileri istediğimiz sayıda çekebiliyorduk. LinqToSQL ile de bu işlemi yapabiliyoruz. Aşağıdaki örnek City Tablosundan kayıtların onar onar alınmasını sağlıyor.

[C#]

class Program
{
    static void Main(string[] args)
    {
        int CityCount = 0; 
        IEnumerable<City> Cities = GetCities(0, 10, ref CityCount); // İlk 10 kaydı çekeceğiz. ilk parametre sayfa indexini ikinci parametre ise bir sayfada kaç kayıt gösterileceğini belirtiyor.
        Console.WriteLine("Toplam Şehir Sayısı:{0}", CityCount); 
        Console.WriteLine("-----------------------------");
        foreach (City city in Cities)
        {
            Console.WriteLine(city.CityName);
        }
    }

    private static IEnumerable<City> GetCities(int startingPageIndex, int PageSize, ref int CityCount)
    {
        DataClasses1DataContext db = new DataClasses1DataContext();
        CityCount = db.Cities.Count();// Toplam kayıt sayısını set edelim.
        return db.Cities.Skip<City>(PageSize * startingPageIndex).Take<City>(PageSize); 
    }
}

Extension metotlar C# 3.0'ın en beğendiğim özelliklerinden birisi. Extension Metot, varolan bir tipin nesne örnekleri üzerinden, o sınıfta yer almayan bir metodu çağırmamızı sağlar. Örneğin string bir metinin içerisindeki değerin numerik olup olmadığını kontrol etmek istediğimizde string  bir parametre alan ve bu parametreyi kontrol eden bir metot yazar ve kullanmak istediğimiz zaman metodu çağırarak kullanırdık. C# 3.0 ile birlikte aynı işlemi yazacağımız extension metot ile sanki o tipin bir metoduymuş gibi çağırıp kullanabiliyoruz.  

Burada önemli bir nokra var. Extension metodun ve yer aldığı sınıfın static olması gerekiyor. Ayrıca extension metotların aldığı ilk parametre özel bir parametredir ve hangi sınıfın nesne örneklerine ekleneceği bu parametre ile bildirilir.



class Program
{
    // C# 3.0 öncesinde metot yaparak o metoda paremetreyi gönderiyoruz.
    public static bool isNumeric(string sayi)
    {
        try
        {
            Convert.ToDouble(sayi);
            return true;
        }
        catch
        {
            return false;
        }
    }

    static void Main(string[] args)
    {
         stringsayi = "10";
        // C# 3.0 Öncesi, hazırladığımız metodu çağırıyoruz.
        // bool sonuc = isNumeric(sayi);
        // C# 3.0 ile birlikte nesne örneği üzerinden hazırladığımız metodu çağırıyoruz.
        bool sonuc = sayi.isNumeric();
    }
}

//Extension metotlar tanımlarken extension metotların içinde bulunduğu class'ın static class olması gerekir.
static class ExtensionMethods
{
    //Extension metotların ilk paremetresi özel bir parametredir ve hangi sınıfın nesne örneklerine ekleneceğini bildirir.
    public static bool isNumeric(this string sayi)
    {
        try
        {
            Convert.ToDouble(sayi);
            return true;
        }
        catch
        {
            return false;
        }
    }
}

Merhaba arkadaşlar, bu makalemiz de LINQ mimarisinden bahsedip, SQL içerisinde kullandığımız sorguların LINQ’te nasıl yapıldığını inceleyeceğiz.

İlk makalemizde LINQ mimarisine hızlı bir giriş yapmış ve SQL’de yaptığımız temel sorguları(Seçme, sıralama, filtreleme ve gruplama fonksiyonları) LINQ ile yapmıştık. Bu makalemizde de SQL’de yazdığımız diğer sorguları(gruplama, join, subquery) LINQ ile yapacağız. Örnekler için ilk olarak SQL tarafında Ürün ve Kategori isimli iki tablo oluşturalım. Bu tablolar aşağıdaki gibi olacaktır.



Sorguları LINQ ile de yazacağımız için yeni bir proje oluşturup Kategori isimli bir class dosyası oluşturalım. Kategori class’ı aşağıdaki gibi olacak.

Kategori.cs

class Kategori {     public intKategoriID { get; set; }     public stringKategoriAdi { get; set; }     public static List<Kategori> Kategoriler()     {         return new List<Kategori>()          {             new Kategori() { KategoriID = 1, KategoriAdi= "Bilgisayar" },              new Kategori() { KategoriID = 2, KategoriAdi= "Elektronik" },              new Kategori() { KategoriID = 3, KategoriAdi= "Kitap" },              new Kategori() { KategoriID = 4, KategoriAdi= "Giyim" },              new Kategori() { KategoriID = 5, KategoriAdi= "Araba" },          };     } }

Projemize yeni bir class dosyası daha ekleyelim. Ürün sınıfı da aşağıdaki gibi olacak.

Urun.cs

class Urun {     public intUrunID { get; set; }     public intKategoriID { get; set; }     public stringUrunAdi { get; set; }     public doubleFiyat { get; set; }     public byteKDV { get; set; }     public intStok { get; set; }     public boolDurumu { get; set; }     public static List<Urun> Urunler()     {         return new List<Urun>()          {             new Urun() { KategoriID = 1, UrunAdi = "Laptop", Fiyat = 5, KDV = 8, Stok = 20, Durumu = true},             new Urun() { KategoriID = 1, UrunAdi = "Harici HDD", Fiyat = 4, KDV = 4, Stok = 20, Durumu =true},             new Urun() { KategoriID = 1, UrunAdi = "Memory Stick", Fiyat = 1, KDV = 1, Stok = 30, Durumu = false},             new Urun() { KategoriID = 2, UrunAdi = "LCD TV", Fiyat = 2, KDV = 5, Stok = 250, Durumu = true},             new Urun() { KategoriID = 2, UrunAdi = "DVD Player", Fiyat = 3, KDV = 8, Stok = 20, Durumu = true},             new Urun() { KategoriID = 3, UrunAdi = "Her Yönüyle C#", Fiyat = 5, KDV = 8, Stok = 20, Durumu = true},             new Urun() { KategoriID = 3, UrunAdi = "ASP.NET AJAX", Fiyat = 4, KDV = 4, Stok = 20, Durumu = true},             new Urun() { KategoriID = 3, UrunAdi = "SQL Server 2005", Fiyat = 1, KDV = 1, Stok = 30, Durumu = false},             new Urun() { KategoriID = 3, UrunAdi = "İş Zekası", Fiyat = 2, KDV = 5, Stok = 250, Durumu = true},             new Urun() { KategoriID = 4, UrunAdi = "MS T-Shirt", Fiyat = 3, KDV = 8, Stok = 20, Durumu = true},             new Urun() { KategoriID = 5, UrunAdi = "Alarm", Fiyat = 5, KDV = 8, Stok = 20, Durumu = true},             new Urun() { KategoriID = 5, UrunAdi = "Park Sensörü", Fiyat = 4, KDV = 4, Stok = 20, Durumu = true},             new Urun() { KategoriID = 5, UrunAdi = "Korna", Fiyat = 1, KDV = 1, Stok = 30, Durumu = false},             new Urun() { KategoriID = 5, UrunAdi = "Pasta-Cila", Fiyat = 2, KDV = 5, Stok = 250, Durumu = true},             new Urun() { KategoriID = 5, UrunAdi = "İlkyardım çantası", Fiyat = 3, KDV = 8, Stok = 20, Durumu = true},         };     } }

Join İşlemleri

SQL’de iki tabloyu birlikte sorgulamak için inner join’i kullanıyoruz. LINQ’te de farklı nesneleri join ile birleştirerek birlikte sorgulayabiliyoruz. Aşağıdaki örnekte Ürün ve Kategori’lerdeki eşleşen tüm kayıtları sorgu sonucunda gelecek. Eğer iki tabloda eşleşmeyen kayıtlar varsa sorgu sonucuna dahil edilmeyecek.

SQL	LINQ
Select * from Urun U inner join Kategori K on U.KategoriID = K.KategoriID	from k in Kategori.Kategoriler() join u in Urun.Urunler() on k.KategoriID equals u.KategoriID select new { Urun =u, Kategori = k };

Her iki tablo da eşleşen kayıtları listeledik. Fakat eğer her iki tabloda eşleşmeyen alanlar varsa ne olacak? Bu durumu çözmek için SQL’de left outer join’i kullanıyoruz. Bu şu demek oluyor Kategori tablosundaki tüm kayıtlar sorgu sonucuna dahil edilsin Ürün tablosuda dahil edilsin fakat eğer Ürün bilgisi varsa Ürün bilgisi gelsin yoksa null gelsin. LINQ’te birebir left outer join olmasa da aynı sonucu verecek sorguyu aşağıdaki gibi yazabiliyoruz.

SQL	LINQ
Select * from Kategori K left outer join Urun U on U.KategoriID = K.KategoriID	from k in Kategori.Kategoriler() joinu in Urun.Urunler() onk.KategoriID equals u.KategoriID into temp from kat in temp.DefaultIfEmpty() select new { Urun =kat, Kategori = k };

Yukarıdaki LINQ sorgusunun sonucu aşağıdaki gibi olacaktır.


Gruplama İşlemi

Belirli bir alan yada alanlara göre verileri gruplamak istediğimiz de SQL’de group by ifadesini kullanararak verileri gruplayabiliyoruz.. LINQ’te de benzer bir durum söz konusu ama syntax olarak bazı farklılıklar var. Aşağıdaki örnek bize her bir kategorideki toplam ürün sayısını verecek. Grupladığımız alan yada alanlara Key özelliği üzerinden erişebiliyoruz.

SQL	LINQ
Select KategoriAdi, count(UrunAdi) from Urun U inner join Kategori K on U.KategoriID = K.KategoriID group by KategoriAdi	from k in Kategori.Kategoriler() join u in Urun.Urunler() on k.KategoriID equals u.KategoriID group u by k into g select new { KategoriAdi = g.Key.KategoriAdi, UrunAdedi = g.Count() };

Yukarıdaki LINQ Sorgusunu çalıştırdığımızda aşağıdaki gibi bir görüntü elde edeceğiz.


Gruplanmış veri üzerinde filtreleme yapmak istediğimiz de SQL’de having’i kullanıyoruz. LINQ’te ise gruplama işleminden sonra where ile istediğimiz filtrelemeyi yapabiliyoruz. Aşağıdaki örnek Ürün adedi 2’den büyük olan kategorileri ve ürün adetlerini sorgu sonucuna ekleyecek.

SQL	LINQ
Select KategoriAdi, count(UrunAdi) from Urun U right join Kategori K on U.KategoriID = K.KategoriID group by KategoriAdi having Count(urunAdi) > 2	from k in Kategori.Kategoriler() join u in Urun.Urunler() on k.KategoriID equals u.KategoriID group u by k into g where g.Count()>2 select new { KategoriAdi = g.Key.KategoriAdi, UrunAdedi = g.Count() };

SubQuery Kullanımı

SQL’de bazı durumlar da içiçe sorgular(Subquery) yazmamız gerekebiliyor. Aşağıda ki örnekte Urun nesnesine ait KategoriAdi bilgisini bize veren SubQuery’i yazdık. Aynı sorguyu LINQ ile de yazabiliyoruz.

SQL	LINQ
Select UrunAdi, (Select KategoriAdi From Kategori Where KategoriID = Urun.KategoriID) as KategoriAdi From Urun	from u in Urun.Urunler() select new { u.UrunAdi, KategoriAdi = (from k in Kategori.Kategoriler() where k.KategoriID == u.KategoriID select k.KategoriAdi).SingleOrDefault() };

Yukarıdaki LINQ Sorgusunu çalıştırdığımızda aşağıdaki gibi bir görüntü elde edeceğiz.


Bu makalenin de sonuna geldik başka bir makale de görüşmek üzere. LINQ ile kalın ;)

Not: Makale de büyük emeği bulunan Cenk Özdemir’e teşekkürlerimi sunarım J

Sem GÖKSU
www.semgoksu.com | www.yazilimgunlugu.com
sem.goksu@yazilimgunlugu.com

Kaynaklar
msdn.com